Mark Rutte zal te maken krijgen met dreigingen binnen en buiten de NAVO

Nu de voormalige premier van Nederland, Mark Rutte, dinsdag de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO wordt, zullen zijn leiderschapskwaliteiten snel op de proef worden gesteld nu het blok wordt geconfronteerd met zowel externe dreigingen als kwetsbaarheden binnen het bondgenootschap.

Rutte, tientallen jaren lang een boegbeeld in de Nederlandse politiek en van 2010 tot 2024 premier, staat bekend als een volmaakt diplomaat en consensusbouwer, die vaak uiteenlopende partijen en wetgevers aan de kant weet te houden.

Rutte, die de bijnaam ‘Teflon Mark’ heeft gekregen, is tijdens zijn carrière bedreven geweest in het vermijden van politieke crises in eigen land en die vaardigheden – en zijn bedrevenheid in het omgaan met vaak lastige geopolitieke persoonlijkheden en relaties – zal hij waarschijnlijk nodig hebben om door moeilijke tijden voor het NAVO-bondgenootschap heen te komen.

Het blok wordt niet alleen geconfronteerd met de aanhoudende uitdaging van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne – een conflict dat geen tekenen van einde vertoont nu Rusland meer troepen en uitgaven voor de strijd inzet – maar ook met verhoogde spanningen met supermacht China en de ‘schurkenstaten’ Noord-Korea. en Iran.

Het westerse militaire blok wordt ook dichter bij huis geconfronteerd met onzekerheden, vooral met de Amerikaanse presidentsverkiezingen volgende maand en het potentieel voor een tweede ambtstermijn voor voormalig president Donald Trump, een man die openlijk de uitgaven van de NAVO-leden en de alliantie heeft bekritiseerd en uitgescholden. houding als het gaat om zijn belangrijkste tegenstander, Rusland.

Als teken dat hij zijn overtuigingskracht in de praktijk zou brengen in zijn nieuwe rol, zei Rutte dinsdag dat hij de 32 NAVO-leden zou willen aanmoedigen om de defensie-uitgaven te verhogen – een eeuwig probleem tussen de lidstaten, ondanks dat dit de afgelopen jaren onder de lidstaten in grote lijnen is verbeterd. , zo blijkt uit gegevens – en om de transatlantische band in het bondgenootschap ‘rotsvast’ te houden.

“Als secretaris-generaal ga ik aan drie hoofdprioriteiten werken”, zei Rutte toen hij tijdens een overdrachtsceremonie in Brussel de leiding overnam van Jens Stoltenberg.

“De eerste is om de NAVO sterk te houden en ervoor te zorgen dat onze verdediging effectief en geloofwaardig blijft tegen alle dreigingen. Hiervoor hebben we meer strijdkrachten nodig met betere capaciteiten en snellere innovatie. Dit vereist meer investeringen, want om meer te doen moeten we meer uitgeven”, zei hij. gezegd. “Er is geen gratis alternatief”, voegde hij eraan toe.

Rutte zei dat zijn tweede prioriteit het vergroten van de steun aan Oekraïne is en “het steeds dichter bij de NAVO te brengen”, waarbij hij zei dat de veiligheid van Europa afhing van een “sterk, onafhankelijk Oekraïne”. Zijn derde prioriteit is het versterken van partnerschappen binnen de alliantie, vooral met de Europese Unie en landen over de hele wereld met vergelijkbare waarden, zei Rutte. “Onze beveiliging moet een teamprestatie zijn”, merkte Rutte op.

Geopolitieke analisten zeggen dat Rutte voor een hele reeks uitdagingen staat als hij de militaire alliantie overneemt, met directe taken als het zorgen dat Oekraïne zo sterk mogelijk is vóór de waarschijnlijke vredesbesprekingen met Rusland, het verzekeren van cruciale stijgingen van de defensie-uitgaven onder de lidstaten en het verzachten van eventuele gevolgen van de VS. verkiezing.

“Als secretaris-generaal van de NAVO zal Rutte met een andere reeks uitdagingen worden geconfronteerd” dan toen hij premier was, zei Armida van Rij, senior research fellow bij het Europa-programma in Chatham House, vorige week in een analyse.

“Extern is er een revisionistisch Rusland en een assertief China. Intern zijn er uitdagingen voor de democratie binnen het bondgenootschap en zijn de militaire voorraden uitgeput. Het bondgenootschap heeft zojuist een periode van transformatie ondergaan en heeft nieuwe regionale plannen ontwikkeld via een nieuw strijdkrachtmodel, dat nog steeds moeten over voldoende middelen beschikken”, merkte ze op.

Oana Lungescu, vooraanstaand collega en voormalig NAVO-woordvoerder bij de defensie- en veiligheidsdenktank van het Royal United Services Institute, merkte op dat Rutte, als het om defensie-uitgaven gaat, “niet alleen sterk zal moeten pleiten over cijfers en percentages, maar ook over de concrete vermogens die nodig zijn om de NAVO-landen veilig te houden in een gevaarlijke wereld”, zei ze maandag in een commentaar per e-mail.

De mogelijkheid van een nieuwe Amerikaanse regering onder leiding van voormalig president en Republikeinse kandidaat Donald Trump vormt ook een potentiële uitdaging voor Rutte, hoewel hij maandag volhield dat hij graag zou samenwerken met Trump of vice-president Kamala Harris, eraan toevoegend dat hij goede relaties had met beide.

‘Ik maak me geen zorgen. Ik ken beide kandidaten heel goed’, zei Rutte tegen verslaggevers, en voegde eraan toe: ‘Ik heb vier jaar met Donald Trump samengewerkt. Hij was degene die ons ertoe aanzette meer uit te geven (aan defensie), en dat heeft hij bereikt omdat hij inderdaad Op dit moment zitten we nu op een veel hoger uitgavenniveau dan toen hij aantrad”, aldus Rutte.

“Kamala Harris heeft een fantastische staat van dienst als vice-president. Ze is een zeer gerespecteerde leider, dus ik zal met beide kunnen samenwerken”, zei hij.

Ondanks de verzoenende houding van Rutte bestaat er geen twijfel over dat Trump een strijdlustige relatie heeft gehad met de NAVO. Tijdens zijn laatste ambtstermijn in de periode 2017-2021 hekelde Trump verschillende lidstaten omdat ze hun belofte uit 2014 om 2% van hun nationale bruto binnenlandse winst aan defensie-uitgaven te besteden, niet waren nagekomen.

Terwijl hij campagne voerde om weer aan de macht te komen, bracht Trump de NAVO-leden in februari opnieuw van streek, toen hij zei dat hij geen enkele lidstaat die zijn financiële verplichtingen jegens het blok niet was nagekomen militaire bescherming zou bieden en zelfs zijn tegenstanders zou ‘aanmoedigen’ ‘om te doen wat dan ook’. hel wat ze willen” voor die natie.

De opmerkingen veroorzaakten verontwaardiging in het Witte Huis, dat ze destijds omschreef als ‘verschrikkelijk en losgeslagen’. De aftredende NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg antwoordde dat “elke suggestie dat we er niet zijn om alle Bondgenoten te beschermen en te verdedigen, de veiligheid van ons allemaal zal ondermijnen en onze soldaten, ons personeel dat aan de frontlinie staat om het hele Bondgenootschap te beschermen, in gevaar zal brengen. .”

Rutte – door RUSI-analist Lungescu omschreven als “een vaste hand om de NAVO door moeilijke tijden te loodsen” – zal waarschijnlijk voorzichtig met Trump omgaan, maar een tweede termijn van de Republikein zou voor de NAVO onvoorspelbaar kunnen zijn.

“Net als Stoltenberg staat Rutte bekend als een ‘Trumpfluisteraar.’ Hij is een van de weinige Europese politici die een goede werkrelatie met Donald Trump heeft opgebouwd”, aldus Lungescu van RUSI.

“Een potentiële tweede termijn van Trump zou echter veel ontwrichtender kunnen blijken, met minder Amerikaanse hulp aan Oekraïne, meer concessies aan Rusland en verdere twijfels over de waarde van de NAVO.”