Volgens een nieuw rapport ervaren 5,41 miljoen mensen een ‘hoge mate van acute voedselonzekerheid’, waarbij bendeoorlogen en inflatie de belangrijkste oorzaken van de crisis zijn.

Bijna 48 procent van de mensen in Haïti kampt met acute voedseltekorten als gevolg van aanhoudend gewapend bendegeweld, aldus een nieuw rapport.

De Integrated Food Security Phase Classification (IPC) stelt in het maandag vrijgegeven rapport dat 5,41 miljoen mensen in het belegerde Caribische land tussen augustus 2024 en februari 2025 te maken hadden met “hoge niveaus van acute voedselonzekerheid”.

Van het totale totaal ervaren 6.000 mensen “catastrofale hongerniveaus”, waarschuwde de wereldhongerwaakhond.

“Haïti wordt nog steeds geconfronteerd met een steeds erger wordende humanitaire crisis, met alarmerende aantallen gewapende bendegeweld die het dagelijks leven ontwrichten, waardoor meer mensen gedwongen worden hun huizen te ontvluchten en de acute voedselonzekerheid toeneemt”, aldus het rapport.

Haïti was al aan het bijkomen van jaren van onrust toen machtige gewapende groepen – vaak met banden met de politieke en zakelijke leiders van het land – in februari aanvallen lanceerden op gevangenissen en andere staatsinstellingen in de hoofdstad Port-au-Prince.

Ondanks internationale inspanningen om de situatie te verzachten en de benoeming van een nieuwe regering blijft de rechtsstaat schaars en blijft het geweld voortduren.

Minstens 3.661 mensen zijn in de eerste helft van dit jaar in Haïti omgekomen als gevolg van het ‘zinloze’ bendegeweld dat het land heeft overspoeld, zeiden de Verenigde Naties maandag.

Het geweld in Port-au-Prince en de omliggende gebieden veroorzaakt “ernstige problemen bij het leveren van basisvoedsel aan de regio’s, waardoor de fysieke en financiële toegang van huishoudens tot voedsel wordt beperkt”, waarschuwde het IPC.

De moeilijkheden hebben geleid tot hoge inflatie, die als een andere bijdragende factor wordt genoemd. Voedsel verbruikt nu tot 70 procent van de huishoudelijke uitgaven, aldus het rapport.

Mensen die ontheemd zijn door bendeoorlogsgeweld wonen in een klaslokaal op de Darius Denis-school in Port-au-Prince, Haïti (Ricardo Arduengo/Reuters)

De resterende effecten van ‘klimaatschokken’ zoals orkaan Matthew in 2016 en de aardbeving van 2021 verergerden ook de hongercrisis, aldus het IPC.

Aanhoudende veiligheidsuitdagingen

Bendes controleren nu ongeveer 80 procent van Port-au-Prince, samen met belangrijke wegen die naar Noord- en Zuid-Haïti leiden, waardoor de levering van goederen en humanitaire hulp ernstig wordt verstoord.

Tussen april en juni werden minstens 1.379 mensen gedood of gewond. De afgelopen jaren hebben bendeactiviteiten ruim 700.000 mensen dakloos gemaakt.

Een door de VN gesteunde missie onder leiding van Kenia, die eind juni van start ging, is erin geslaagd sommige gemeenschappen te bevrijden van de controle van bendes.

Ambtenaren waarschuwen echter dat er nog steeds aanzienlijke uitdagingen bestaan.

“De situatie zal naar verwachting niet verbeteren in de geprojecteerde periode (maart tot juni 2025), omdat niet wordt verwacht dat de humanitaire voedselhulp zal voldoen aan de behoeften van de bevolking”, vat het IPC samen. “Na relatieve stabiliteit in het tweede kwartaal van 2024 is het geweld in het derde kwartaal sterk toegenomen. Deze trend zal zich waarschijnlijk voortzetten, met gevolgen voor de toeleveringsketen en een intensivering van de ontheemding van de bevolking.”