FAl 467 dagen lang verlangden miljoenen Israëli’s naar de aankondiging van woensdag dat Israël en Hamas een akkoord bereikten over een staakt-het-vuren en de vrijlating van gijzelaars. Verwacht wordt dat de overeenkomst ervoor zal zorgen dat 33 Israëliërs in Gaza worden vrijgelaten in de eerste fase van 42 dagen, die zondag begint. De rest volgt als het een permanent is einde aan de gevechten komt in de tweede fase. Het nieuws was het eerste teken van hoop in ruim dertien maanden, aangezien het enige korte staakt-het-vuren tot nu toe eindigde in december 2023, toen bijna de helft van de gijzelaars die Hamas op 7 oktober had ontvoerd naar huis terugkeerde.
Toch was er woensdagavond geen vuurwerk in Israël. Twee uur nadat het nieuws naar buiten kwam, leken Israëlische vrijwilligers op Hostage Square – het plein in Tel Aviv dat de facto een kampement is geworden voor gijzelaarswaken, installaties en demonstraties – opgelucht maar gespannen. “Al het geluk is ook verdriet; het is niet eens gelukkig”, zegt Arnon Cohen, die opgroeide in Nahal Oz, een kibboets in de buurt van Gaza. een van de zwaarst getroffen landen op 7 oktober.
Cohen zat in een tent met een kleine groep van zijn jeugdvrienden, nu eind veertig, begin vijftig, die spraken over opluchting, verwachting, angst, uitputting en verwarring. Zouden de eerste lichting gijzelaars ook hun dierbaren omvatten? Welke leven er niet meer, en zal de tweede fase, met verdere vrijlating van gijzelaars, ooit werkelijkheid worden? Niemand weet het.
Lees meer: Ouders van gedode gijzelaars weten dat ‘deals’ onzeker zijn
Maar één persoon in Israël had zeer tevreden moeten zijn: premier Benjamin Netanyahu. Nadat Hamas onder zijn toezicht de meest rampzalige aanval in de geschiedenis van Israël had gepleegd, waarbij 1.200 mensen om het leven kwamen en ongeveer 250 mensen werden ontvoerd. meer nog, zijn publieke status leek geruïneerd. Zijn goedkeuringsclassificaties getankt. Maar tegen april 2024 zullen die cijfers er zijn begon terug te kruipen toen Israël en Iran vuur uitwisselden en Tel Aviv in de aanval ging tegen Hezbollah. Voor de Israëli’s herstelde succes op het slagveld een gevoel van kracht Netanyahu plukte de eer.
Ook overleefde hij voor de tweede keer in zijn carrière een Democratische Amerikaanse president die te horen kreeg dat de Israëli’s onvoldoende toegeeflijk tegenover Israël waren, en werd hij beloond met de overwinning van Donald Trump in november, die Israëli’s volmondig ondersteunen bij enquêtes.
Toch bleef het publiek woedend over de gijzelaars die in Gaza achterbleven. Bij elke kwellende golf van mislukte onderhandelingen over hun vrijlating gaven ze Netanyahu steeds meer de schuld voor het vermijden van een deal. Dagelijkse wakes en demonstraties op zaterdagavond in het hele land werden steeds groter. Posters van de vermisten en “Breng ze naar huis‘Slogans en symbolen werden alomtegenwoordig, met overal gele spelden die de revers sierden. “Nu!” getransformeerd in een nationale oproep, en verdubbeld als een bittere anti-regeringsbijnaam.
Een deal zou een politieke overwinning voor Netanyahu moeten zijn. Maar hij lijkt niet tevreden. Het akkoord werd woensdag bekendgemaakt nauwgezet volgen degene die afgelopen mei door het Biden-team werd uitgehamerd en die Netanyahu standvastig vermeed, zeker met hulp van Hamas. Dagenlang probeerde hij van alles. Hij ontkende dat er specifieke punten van overeenstemming waren bereikt. Hij dekte de finaliteit van de deal in. Hij beschuldigd Hamas heeft afstand gedaan van details. Hij dramatisch uitgesteld de verplichte stemming van de regering over de overeenkomst. Dan, eindelijk, hij vrijdag bevestigd de deal zou doorgaan.
Het probleem voor Netanyahu is Netanyahu. Verteerd door het verlangen om aan de macht te blijven, zit hij ertussenin overweldigende publieke vraag dat de gijzelaars worden vrijgelaten, en degenen die hem aan de macht houden – zijn coalitiepartners.
Tot deze partners behoort een fanatieke kliek van ministers van de Religieus Zionistische en Joodse Machtspartijen. Ze zouden liever sterven – nauwkeuriger gezegd, ze zouden liever zien dat gijzelaars, soldaten en Palestijnen sterven – dan de kans te verliezen om Gaza te veroveren en nederzettingen te herbouwen, wat ze niet kunnen doen als de oorlog eindigt. De Westelijke Jordaanoever is al bijna geannexeerd. Israël wel bezetten soeverein gebied in Syrië dat hetzelfde lot zou kunnen ondergaan.
Netanyahu slaagde erin zijn ogen, oren en geweten het hele jaar door af te sluiten tegen Israëli’s die om genade smeekten voor hun dierbaren in Gaza, om deze ministers aan zijn zijde te houden. Hij is ook niet fundamenteel tegen hun agenda; het was Netanyahu die het electorale succes van deze partijen en hun partijen tot stand bracht prominente rol in zijn regering.
Dan komt Trump binnen, de enige persoon die invloed heeft op Netanyahu (zoals elke Amerikaanse president) en bereid lijkt deze te gebruiken. Trump blijkbaar zette de hitte hoger voor een staakt-het-vuren, en Netanyahu kreeg te maken met een nieuwe bron van druk.
Lees meer: Er is een staakt-het-vuren in Gaza. Waarom duurde het zo lang?
Netanyahu staat nu een piek in de publieke steun te wachten als de gijzelaars thuiskomen. Maar het is de tweede fase van de deal – een permanent einde aan de oorlog in Gaza – die zijn coalitiepartners zijn onverdraaglijk vinden. Misschien zullen ze op dat moment de regering omverwerpen.
Maar het is nooit helemaal voorbij voor Netanyahu, die altijd een ontsnappingsroute lijkt te hebben. De deal is uiterst precair en elke fase is afhankelijk van de vorige. Maar hij kan in de verleiding komen om het door te zetten. Trump zou mogelijk een Saoedische normaliseringsovereenkomst kunnen sluiten, wellicht groen licht om enkele nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever te annexeren, of een vrijere hand tegen Iran.
In een dergelijk geval zou Netanyahu zowel wat voordeel kunnen halen uit het publiek door het terugkrijgen van gijzelaars, terwijl hij zijn basis en politieke partners zou versterken en verder zou kunnen gaan tot de volgende geplande verkiezingen in 2026.
De enige zekerheid is dat Netanyahu veel meer om zijn eigen politieke analyse geeft dan hij ooit om de gijzelaars – of om het even welk slachtoffer van deze oorlog – gaf.
