De Franse president Emmanuel Macron benoemde vrijdag zijn belangrijkste bondgenoot François Bayrou tot zijn vierde premier van 2024, maar de omvang van de uitdaging waarmee de ervaren centrist werd geconfronteerd was meteen duidelijk toen de Socialistische Partij weigerde zich bij zijn coalitieregering aan te sluiten.
De 73-jarige Bayrou oordeelde nuchter of hij het opgehangen parlement, dat vorige week zijn voorganger, Michel Barnier, had afgezet, kon temmen.
“Het is een lange weg, dat weet iedereen”, zei hij tegen verslaggevers. “Ik ben niet de eerste die een lange weg bewandelt.”
De etterende politieke malaise in Frankrijk heeft twijfel doen rijzen over de vraag of Macron zijn tweede presidentiële termijn tot 2027 zal voltooien.
Het heeft ook de Franse leenkosten doen stijgen en een machtsvacuüm achtergelaten in het hart van Europa, net nu Donald Trump naar het Witte Huis trekt en Duitsland zich schrap zet voor nieuwe verkiezingen na de ineenstorting van de regeringscoalitie.
Bayrou, de oprichter van de partij Democratische Beweging (MoDem) die sinds 2017 deel uitmaakt van Macron’s regeringsalliantie, heeft zich driemaal kandidaat gesteld voor het presidentschap, waarbij hij steunde op zijn landelijke wortels als jarenlang burgemeester van de zuidwestelijke stad Pau.
Zijn onmiddellijke prioriteit zal het aannemen van een speciale wet zijn om de begroting voor 2024 door te rollen, waarbij begin volgend jaar een ergere strijd over de strengere wetgeving voor 2025 op de loer ligt.
Het parlementaire verzet tegen het wetsvoorstel uit 2025 leidde tot de ondergang van Barnier en linkse leiders kondigden vrijdag aan dat ze zouden kunnen proberen Bayrou ook omver te werpen als hij speciale constitutionele bevoegdheden zou gebruiken om de begroting tegen het parlement door te rammen.
Ontvang dagelijks nationaal nieuws
Ontvang het belangrijkste nieuws, de politieke, economische en actuele krantenkoppen van de dag, eenmaal per dag in uw inbox.
De nabijheid van Bayrou tot de uiterst impopulaire Macron kan ook een kwetsbaarheid blijken te zijn.
De Socialistische Partij, die Macron het hof maakte tijdens zijn zoektocht naar de premier, beschuldigde de president ervan hun eisen voor een linkse leider te negeren ten gunste van een ‘risicovolle’ Macronista.
“We zullen dus niet toetreden tot de regering en in de oppositie blijven”, zei Boris Vallaud, de leider van het parlementaire blok van de socialisten.
De reactie op de benoeming van Bayrou aan de linkerkant zal Macron zorgen baren, waarbij de premier in de nabije toekomst waarschijnlijk dag in dag uit overgeleverd zal zijn aan de genade van de tegenstanders van de president.
Macron hoopt dat Bayrou moties van wantrouwen kan uitstellen tot ten minste juli, wanneer Frankrijk nieuwe parlementsverkiezingen kan houden.
Extreemlinks Frankrijk Ongebogen partijleiders zeiden dat ze zouden proberen Bayrou onmiddellijk af te zetten, terwijl leiders van andere linkse partijen een genuanceerder aanpak hanteerden.
Groenenbaas Marine Tondelier zei ook dat ze een motie van wantrouwen zou steunen als de premier hun zorgen over belastingen en pensioenen zou negeren.
Communistische leider Fabien Roussel zei dat zijn partij Bayrou onder vuur zou nemen en van geval tot geval zou beslissen of hij belooft de wetgeving niet door te drukken.
Jordan Bardella, voorzitter van de extreemrechtse partij National Rally (RN), zei dat het niet zou oproepen tot een onmiddellijke motie van wantrouwen, terwijl collega-RN-leider Marine Le Pen zei dat Bayrou moet luisteren naar de budgettaire wensen van de oppositie.
Een echte test over de begroting voor 2025 doemt op
Het begrotingswetsvoorstel van Barnier, dat 60 miljard euro ($63 miljard) aan besparingen beoogde om investeerders weg te nemen die zich steeds meer zorgen maakten over het tekort van 6% in Frankrijk, werd door extreemrechts en links als te gierig beschouwd. Het onvermogen van de regering om een uitweg uit de impasse te vinden heeft ertoe geleid dat de Franse leenkosten zijn gestegen.
XTB Research Director Kathleen Brooks zei dat de benoeming van Bayrou waarschijnlijk geen grote impact zal hebben op Franse obligaties. Ze zei echter dat de Franse aandelenindex CAC 40 .FCHI ruim drie decennia achterblijft bij de Duitse aandelen.
“Nu Frankrijk nog steeds verwikkeld is in politieke onrust, is het verkleinen van deze kloof een zware strijd, zelfs met een nieuwe premier”, schreef ze.
Macron benoemde Bayrou in 2017 tot minister van Justitie, maar hij nam slechts enkele weken later ontslag vanwege een onderzoek naar de vermeende frauduleuze tewerkstelling van parlementaire assistenten door zijn partij. Hij werd dit jaar vrijgesproken van fraude.
–Rapportage door Dominique Vidalon; aanvullende rapportage door Michel Rose en Elizabeth Pineau; schrijven door Gabriel Stargardter; redactie door Richard Lough, Angus MacSwan en Ros Russell
