CMinimale verandering hervormt de wereld en verergert de mondiale uitdagingen op het gebied van de gezondheidszorg, de werkgelegenheid, het onderwijs en de persoonlijke veiligheid. Toch zien wereldleiders vaak de plek over het hoofd waar de klimaatcrisis mensen letterlijk treft: hun huisvesting.
Steeds ernstiger natuurrampen, stijgende zeespiegels en extreme weersomstandigheden bedreigen niet alleen bestaande huizen, maar drijven ook de kosten op van het bouwen en onderhouden van veilige, fatsoenlijke woningen. Habitat for Humanity ziet, door ons werk in meer dan zeventig landen, uit de eerste hand hoe gezinnen met lage inkomens – ondanks dat ze het minst bijdragen aan de mondiale CO2-uitstoot – vaak de dupe worden van de klimaatverandering. Dit geldt vooral voor de ruim een miljard mensen die in sloppenwijken en andere informele nederzettingen wonen.
Maar hier is het goede nieuws: deze zelfde gemeenschappen hebben de oplossing, als we maar zouden stoppen om echt te luisteren, te horen hoe de klimaatverandering hun dagelijks leven beïnvloedt en te investeren in grootschalige inspanningen om meer huizen veilig, gezond en veerkrachtig te maken.
De inzet kon niet hoger zijn. Klimaatmigratie zou kunnen verdringen 215 miljoen mensen over de hele wereld tegen 2050, met de grootste impact op de lage-inkomenslanden en de snel verstedelijkende landen. In tegenstelling tot de vrees dat de meeste door het klimaat getroffen gemeenschappen zullen migreren naar landen met hoge inkomens, blijft de meerderheid binnen hun eigen grenzen en wonen velen in slecht gebouwde huizen in informele nederzettingen. Deze gebieden, die toch al kwetsbaar zijn voor de gevolgen van het klimaat, zullen met nog grotere druk te maken krijgen als de ontheemden zich daar vestigen, wat een enorme druk zal uitoefenen op de beperkte hulpbronnen.
Lees meer: Steden bevinden zich in de frontlinie van de ‘klimaat-gezondheidscrisis’. Een nieuw rapport biedt een raamwerk om de gevolgen ervan aan te pakken
Of we het nu erkennen of niet, de plaatsen die we thuis noemen vormen de kern van de klimaatcrisis – ze dragen allebei bij aan het probleem en hebben tegelijkertijd een enorm potentieel om de gevolgen van de klimaatverandering te verzachten. Volgens het Milieuprogramma van de Verenigde Naties is de gebouwde omgeving verantwoordelijk voor 21% van de mondiale uitstoot van broeikasgassen, terwijl woongebouwen verantwoordelijk zijn voor 17% van de totale uitstoot. Naarmate de planeet warmer wordt en de klimaatrampen toenemen, wordt de rol van huisvesting nog belangrijker – niet alleen bij het terugdringen van de uitstoot, maar ook bij het bieden van stabiliteit en veiligheid aan de meest getroffenen.
Wereldleiders hebben de mogelijkheid – en ik zou de verplichting bepleiten – om zich te concentreren op klimaatmigratie, vooral binnen het Mondiale Zuiden. Door deze factor de ogen te sluiten, mis je een enorm stukje van de puzzel om de klimaatuitdaging aan te pakken, evenals kritieke kwesties zoals economische ontwikkeling, gezondheidszorg en onderwijs.
Huisvesting voor klimaatbestendigheid en ontwikkeling
Talrijke onderzoeken hebben aangetoond dat het hebben van een veilige plek om thuis te noemen, leidt tot een betere levenskwaliteit op basis van een aantal meetbare resultaten. Zelfs de eenvoudigste vormen van onderdak kunnen het levenstraject van degenen die er wonen drastisch beïnvloeden. Toch ontberen de huizen van miljoenen gezinnen die in informele nederzettingen wonen vaak basisvoorzieningen, zekerheid over grondbezit en klimaatbestendigheid. Deze uitdagingen zijn enorm, maar bieden ook een unieke kans om de klimaatverandering te bestrijden. Door te investeren in voldoende onderdak voor inwoners van informele nederzettingen zullen we niet alleen een morele verplichting aanpakken, maar ook een van de slimste en meest impactvolle strategieën ontsluiten voor het opbouwen van een duurzame en rechtvaardige toekomst.
Recent onderzoek uitgevoerd in opdracht van Habitat for Humanity laat zien dat adequate huisvesting een krachtige katalysator is voor welzijn en duurzaamheid. Het heeft invloed op de economische ontwikkeling, het inkomen, de gezondheid en het onderwijs van een land, zowel voor de inwoners van informele nederzettingen als voor de bredere samenleving. Het BBP en het inkomen per hoofd van de bevolking zouden in sommige landen met maar liefst 10,5% stijgen als de huisvesting in informele nederzettingen op grote schaal zou worden verbeterd, en maar liefst 41,6 miljoen extra kinderen naar school zouden kunnen gaan.
En hoewel het verband tussen huisvesting en klimaatverandering duidelijk is, blijven de wereldleiders de toegang tot adequate huisvesting over het hoofd zien als instrument voor aanpassing en mitigatie.
Een kritieke leemte in de klimaatactieplannen
Nationaal bepaalde bijdragen, of NDC’s, vormen de hoeksteen van de mondiale klimaatactie en geven uitdrukking aan de inzet van elk land om de CO2-uitstoot te verminderen en zich aan te passen aan de gevolgen van de klimaatverandering in het kader van de Overeenkomst van Parijs. Nog, slechts 21% van alle landen toont in hun NDC’s nog maar net een betrokkenheid op hoog niveau aan de woningsector 60% geven helemaal geen prioriteit aan huisvesting.
Deze omissie is een flagrante vergissing. Op huisvesting gerichte benaderingen die gemeenschappen en huishoudens aanpassen aan de gevolgen van het klimaat, inclusief uitgebreide modernisering van sloppenwijken, zijn essentieel voor klimaatacties en het bevorderen van duurzame ontwikkelingsdoelstellingen. Deze strategieën richten zich niet alleen op de klimaatveerkracht, maar bieden ook mogelijkheden voor verbeterde gezondheidszorg, onderwijs en economische resultaten.
Als reactie op deze uitdagingen heeft Habitat for Humanity de manier waarop we werken aangepast. Over de hele wereld bouwt en renoveert Habitat huizen, waarbij het gebruik van duurzame natuurlijke hulpbronnen en bouwpraktijken wordt vergroot en tegelijkertijd de uitstoot van broeikasgassen gedurende de levenscyclus van een huis wordt verminderd.
Om deze inspanningen op te schalen, dringen we er bij de leiders van de G7-landen op aan om de mitigatie en aanpassing van de huisvesting, vooral in informele nederzettingen, te erkennen en te ondersteunen in hun klimaatacties. Door te investeren in huisvestingsoplossingen kunnen landen vooruitgang boeken in de richting van het bereiken van hun klimaatdoelstellingen en tegelijkertijd veerkrachtigere, duurzame en rechtvaardige gemeenschappen bevorderen.
Thuis is meer dan een plek om te wonen. Thuis staat gelijk aan een betere gezondheid, veiligheid en zekerheid, en dient als basis voor een betere toekomst – voor gezinnen en de planeet.
