Naties hebben ingestemd met 300 miljard dollar voor klimaatfinanciering. Hoe gaan ze dat betalen? – Nationaal
De vraag van biljoenen dollars is tegenwoordig waar de enorme sommen geld die nodig zijn om de klimaatverandering aan te pakken, vandaan zullen komen, vooral voor de ontwikkelingslanden.
Regeringen ertoe aanzetten meer geld in te zamelen was de grote focus op de VN-klimaatconferentie die deze week werd afgesloten, maar zoals blijkt uit een golf van kritiek op de zwakke financieringstoezeggingen, zijn er ook alternatieven nodig.
“Er is gewoon niet genoeg geld uit overheidsbronnen”, zei Catherine McKenna, CEO van Climate and Nature Solutions en voormalig federaal minister van Milieu, in een interview.
Om de substantiële kloof te helpen verkleinen, is er steeds meer druk om gebruik te maken van zogenaamde gemengde financiering, waarbij schaarse publieke dollars worden gebruikt om de financiën van een project voldoende te verrijken zodat het voor de particuliere sector zinvol is om te investeren.
“We moeten creatief zijn om de juiste prikkels te krijgen om dit te realiseren”, zei McKenna voordat de landen afgelopen weekend overeenkwamen om tegen 2035 minstens 300 miljard dollar per jaar te bundelen.
Het model is vooral nodig in ontwikkelingslanden, waar de risico’s groter zijn en de business case dus moeilijker te maken is.
Dit helpt verklaren waarom zo’n grote groep landen slechts ongeveer 15 cent krijgt van elke dollar die wereldwijd aan schone energie wordt uitgegeven.
Met als doel het tekort aan te pakken, kondigde FinDev Canada een gemengd financieringsplatform aan, net toen COP29 van start ging. In samenwerking met Mitsubishi Financial Group en verankerd door een investering van het Green Climate Fund heeft het platform een financieringsdoelstelling van $1,5 miljard vastgesteld om maximaal 25 ontwikkelingslanden te helpen.
Het fonds zal proberen een vervolg te geven aan eerdere, kleinschaligere inspanningen van Canada met behulp van gemengde financiering, zoals een partnerschap dat heeft geholpen groene energie in Oezbekistan op gang te brengen.
In 2020 heeft Canada, samen met andere organisaties, 17,5 miljoen dollar aan financiering ter beschikking gesteld tegen tarieven die onder de markt liggen, om een zonne-energieproject van 100 miljoen dollar – het eerste in Oezbekistan – van de grond te helpen krijgen.
Ontvang wekelijks geldnieuws
Ontvang elke zaterdag deskundige inzichten, vragen en antwoorden over markten, huizen, inflatie en persoonlijke financiële informatie.
Toen die hindernis eenmaal was genomen, hielp een van de mede-investeerders een tweede zonne-energieproject van ruim twee keer zo groot te maken, met minder concessies. Kort daarna ging een windenergieproject van start zonder enige korting op de financiering.
Het financieringsmodel is bedoeld om deze moeilijke vroege projecten te verwezenlijken en de weg vrij te maken voor nog meer projecten, zegt Nnamdi Igbokwe, directeur thought leadership bij Convergence.
“Dat is de reden waarom gemengde financiering zo belangrijk is geworden, omdat het een mechanisme is dat de mobilisatie van de particuliere sector mogelijk maakt op een manier die anders feitelijk zou worden uitgesloten.”
Convergence, een in Toronto gevestigde groep die zich richt op het vergroten van het gebruik van gemengde financiering, ontdekte dat het model vorig jaar werd gebruikt voor 18,3 miljard dollar aan klimaatfinanciering, tegen 8 miljard dollar een jaar eerder.
Belangrijk is dat het totaal zes deals omvatte van elk meer dan een miljard dollar.
“We beginnen een slimmer gebruik en een efficiënter gebruik van katalytisch kapitaal te zien, waardoor miljardentransacties steeds consistenter worden”, aldus Igbokwe.
Dat is belangrijk, want om een hap uit de mondiale financieringsdoelstellingen van de biljoenen te kunnen halen, is er een gestage stroom van miljardentransacties nodig, zei Igbokwe.
Maar het model opvoeren is verre van eenvoudig.
Gemengde financiering voegt lagen van complexiteit toe aan financieringsovereenkomsten. De publieke concessies bestaan uit een reeks opties, van lagere rentetarieven tot het akkoord gaan om de eerste te zijn die eventuele verliezen op zich neemt, en dit alles moet worden onderhandeld bovenop de reguliere commerciële voorwaarden.
De risicoperceptie van de projecten en landen maakt het voor veel particuliere banken ook moeilijk om überhaupt te investeren, omdat regelgeving beperkt welk soort kredietrisico zij kunnen nemen.
Er wordt ook niet genoeg gegevens gedeeld over hoe projecten uit het verleden hebben gepresteerd, zegt Igbokwe, wat zou kunnen helpen deze risicopercepties te veranderen.
En dan is er nog de uitdaging om projecten te vinden die veelbelovend genoeg en groot genoeg zijn om in te investeren, maar die niet helemaal voldoen aan de drempel voor conventionele financiering.
Al met al hebben deze barrières ervoor gezorgd dat het model veel langzamer op gang is gekomen dan Convergence en anderen hadden gehoopt.
“Het is behoorlijk complex”, zegt Susan McGeachie, CEO van de Global Climate Finance Accelerator.
Een deel van het probleem is dat elke deal zo op maat is gemaakt dat het moeilijk is om de voorwaarden op de volgende toe te passen, dus het gaat traag, zei ze.
Maar het is nog steeds “enorm nuttig” om het financieringsgat te helpen dichten, en als het niet moeilijk zou zijn, zou gemengde financiering niet nodig zijn.
“Het hele punt is om dat marktgat aan te pakken. Dus als het gestandaardiseerd zou worden, hadden alle concessionele spelers moeten vertrekken en naar iets anders moeten gaan dat een nieuw marktgat zou dichten”, aldus McGeachie.
Ze merkte op dat het niet alleen in het buitenland nuttig is. Er is ook potentieel voor inheemse gemeenschappen en klimaatprojecten in eigen land, aangezien Canada beter gebruik maakt van door de overheid gefinancierde kredietverstrekkers zoals de Canada Infrastructure Bank.
BMO werkt bijvoorbeeld samen met de openbare bank om goedkopere leningen aan te bieden voor de renovatie van kantoorgebouwen om de uitstoot te verminderen.
Anderen zijn echter bezorgd over de fixatie op het gebruik van particuliere markten en dringen aan op veel grotere directe leningen aan publieke projecten door publieke banken.
“We hebben marktgebaseerde mechanismen keer op keer zien falen”, zegt Susan Spronk, universitair hoofddocent gericht op internationale ontwikkeling aan de Universiteit van Ottawa.
Spronk hielp bij het oprichten van een groep die zich verzette tegen het gebruik van gemengde financiering, bezorgd over de slechte staat van dienst op het gebied van waterprivatisering en andere pogingen om te profiteren van enkele van de armste mensen ter wereld.
Hoewel hernieuwbare energie een eenvoudiger businesscase heeft, is het maken van winst op aanpassingsprojecten zoals stormvloedkeringen en het voorkomen van natuurbranden verre van eenvoudig.
Er is steeds meer aandacht voor aanpassingsinspanningen, waaronder het FinDev-platform dat 70 procent hiervoor heeft gereserveerd, maar Spronk is bezorgd dat gemengde financiering niet geschikt is voor deze taak.
“Het is gedoemd een heel dure manier te zijn om een klimaattransitie te bewerkstelligen.”
David Bhamjee, chief strategy officer bij FinDev, zei in een verklaring dat het fonds zal helpen tegemoet te komen aan de vraag naar gemengde financiering en anderen zal laten zien hoe ze het succes kunnen repliceren.
Veel anderen, zoals McKenna, beweren dat er simpelweg niet genoeg overheidsfinanciering is, dus het is belangrijk om erachter te komen hoe deze privédeals kunnen werken, zelfs in uitdagende omstandigheden.
“Mensen zullen heel hard moeten werken om de oplossingen te vinden en ervoor te zorgen dat het geld niet alleen maar naar de makkelijke plekken gaat.”
