Volgens opiniepeilingen bedraagt de steun voor het EU-lidmaatschap in Moldavië ongeveer 60%, maar er is een minimale opkomst van 33% nodig om het referendum als geldig te beschouwen.
In heel Moldavië zijn peilingen geopend, waarbij kiezers twee cruciale beslissingen nemen: wie hun volgende president moet worden, en of het land lid moet worden van de Europese Unie.
Waar ze ook zitten in het politieke spectrum, de meeste Moldaviërs willen hogere lonen en een betere levenskwaliteit – maar de meningen zijn verdeeld over de vraag of toetreding tot de EU de mooie toekomst zal bieden die de aanhangers van het idee beloven.
Sommigen zijn sceptisch dat lidmaatschap verandering teweeg zal brengen, terwijl anderen er de voorkeur aan geven een hartelijke relatie met Rusland te onderhouden.
“Niets goeds”, zei een man in de hoofdstad Chișinău toen Euronews hem vroeg wat zijn verwachtingen waren.
‘Terwijl ze al die jaren niets hebben gedaan. En de wegen zijn volledig verslechterd. Tot nu toe heb ik niemand het goed zien doen, noch de huidige politici, noch de anderen. Ik zie geen enkele hoop voor de toekomst”, zei hij.
Maar anderen denken dat het EU-lidmaatschap de levensstandaard zal verbeteren en de lonen zal verhogen, iets dat veel jonge mensen ertoe heeft aangezet het land te verlaten op zoek naar betere salarissen elders.
“Ik denk dat deze verkiezingen hand in hand gaan, omdat ik uiteraard de Europese weg zal kiezen en door op een bepaalde president te stemmen, ik kwesties zal bespreken. Ik denk dat het belangrijk is om de toekomst van ons land te zien, om te zien waar we naartoe gaan, en om te zien of onze burgers allemaal op dezelfde lijn staan”, aldus een andere kiezer.
Een einde aan de stagnatie?
Het huidige minimumloon in Moldavië is vastgesteld op 5.000 leu (261 euro) per maand, een van de laagste in Europa.
Uit een recente analyse van de onafhankelijke denktank Idis Viitorul bleek dat ruim 200.000 Moldaviërs de afgelopen vier jaar het land hadden verlaten, een recordaantal.
Uit de gegevens blijkt ook dat meer dan 40% van de Moldaviërs die in het buitenland wonen tussen de 30 en 44 jaar oud zijn. Verwacht wordt dat in 2030 het aantal Moldaviërs dat in het buitenland geboren is groter zal zijn dan het aantal Moldaviërs dat in het land geboren is.
“Voor ons is het cruciaal, het is een historisch momentum. En het gaat niet alleen om het vermogen van de burgers om te mobiliseren en een heel duidelijk standpunt in te nemen over onze toekomst”, zegt Iulian Groza, uitvoerend directeur van het Instituut voor Europees Beleid en Hervormingen.
“De keuze is duidelijk: óf Moldavië blijft trouw en blijft oprukken richting het Westen, richting toetreding tot de Europese Unie, óf het wordt door Russische bondgenoten terug in de handen van Russische invloed gesleept.”
Volgens opiniepeilingen bedraagt de steun van Moldaviërs voor het EU-lidmaatschap ongeveer 60%.
De zittende president van Moldavië, Maia Sandu, die zich kandidaat stelt voor herverkiezing, is een fervent pleitbezorger voor het EU-lidmaatschap en heeft tijdens een campagnebijeenkomst op donderdag de kiezers opgeroepen de toetreding te steunen.
“Al ongeveer twintig jaar praten we over Moldavië in de Europese Unie en we zijn nu heel dichtbij en het is heel erg belangrijk om deze kans niet te missen”, zei ze.
ADVERTENTIEMoldavië kreeg in 2022 de status van kandidaat-lidstaat van de EU.
Het schrikbeeld van interferentie
Er is een opkomst van 33% nodig om het referendum als geldig te beschouwen, wat betekent dat veel door Rusland gesteunde campagnes zich hebben gericht op het demobiliseren van kiezers.
Eerder deze maand waarschuwden de Moldavische autoriteiten dat ongeveer 14 miljoen euro aan Russische fondsen rechtstreeks naar de rekeningen van 130.000 Moldaviërs was gesluisd in een poging hun anti-EU-stemmen te kopen.
De pro-Russische oligarch Ilan Shor, bekend als leider van de geheime operaties van het Kremlin in Moldavië, heeft ook publiekelijk geld aangeboden voor stemmen tegen de EU-integratie.
ADVERTENTIEChișinău schat dat Rusland in totaal maar liefst 100 miljoen euro heeft uitgegeven om het verkiezingsproces te ondermijnen, onder meer door middel van gecoördineerde desinformatiecampagnes die bedoeld zijn om de stemming te beïnvloeden of te onderdrukken.
Eerder deze week adviseerde de Moldavische premier Dorin Recean de kiezers om waakzaam te blijven.
“De laatste tijd zijn de destabilisatiepogingen van criminele groepen, die van buitenaf worden gecontroleerd, geïntensiveerd”, zei hij.
“Het is aan jullie, beste burgers, om de aanval op de democratie te stoppen. Zondag maak jij de keuze: gaan we terug naar het verleden, alleen, zonder middelen voor ontwikkeling, kwetsbaar voor uitdagingen, of gaan we de toekomst in, de familie van beschaafde landen in?”
ADVERTENTIEDe Centrale Verkiezingscommissie zei dat mensen hun stem kunnen uitbrengen in 2.221 stembureaus – 1.957 bevinden zich verspreid over Moldavië, terwijl 234 in andere landen voor Moldavische burgers die in het buitenland stemmen.
