Kan Moldavië’s afgescheiden regio Transnistrië het verlies van Russisch gas doorstaan?

Waar vertrouwt Transnistrië, de pro-Russische separatistische regio van Moldavië, op? Niet het Russische leger, zoals sommigen misschien denken.

Rusland heeft maximaal 2.000 troepen op de oostelijke oever van de rivier de Dnjestr in Moldavië. Deze krachten bestaan ​​al heel lang – minstens dertig jaar.

Bovendien zijn er volgens schattingen van de Moldavische regering bijna 6.000 soldaten in het plaatselijke leger, bestaande uit jongeren die in de regio zijn geboren.

Daarom zijn de krachten die het separatisme in Trans-Dnjestrië ondersteunen een vage schaduw van wat het 14e leger ooit was. De militaire macht die de Republiek Moldavië onder controle hield tijdens de jaren van de oorlog tegen de Dnjestr, liet veel verouderde wapens en een laag moreel achter.

Wat houdt de regio Transnistrië levend? Het is gebaseerd op drie belangrijke pijlers.

Russische propaganda, geld… en gas.

De derde en belangrijkste pijler stortte deze maand in. Het einde van een vijfjarig akkoord tussen Oekraïne en Rusland vóór de invasie verhinderde dat het gas van het Kremlin via Oekraïens grondgebied naar Europa zou stromen, terwijl Moskou weigert gas naar de afgescheiden regio te sturen.

Deze situatie doet analisten in Chisinau zich afvragen: “Wanneer zullen de andere twee pijlers vallen?”. Niet ‘als’, maar ‘wanneer’?

En wanneer zou het Tiraspol-regime kunnen instorten? Maanden, weken? Niemand weet het.

De propaganda van het Kremlin houdt de mensen niet warm, en roebeloverdrachten vullen de rekeningen van gepensioneerden en ambtenaren alleen maar aan. Wat gaan de anderen doen zonder banen, zonder warmte, zonder licht? Vooral als ze kinderen hebben die lijden.

Als de situatie voortduurt, kan de onvrede onder de bevolking en zelfs onder ambtenaren toenemen, waardoor het autoritaire regime in Tiraspol wordt uitgedaagd.

De verslechterende levensomstandigheden kunnen mensen er gemakkelijk toe aanzetten te migreren. Hoewel het nauwelijks een oorlogsgebied is, wordt de separatistische regio geconfronteerd met een grote humanitaire crisis.

Nu hun zogenaamde autoriteiten volledig vastzitten in het verleden en bovendien een gedemoraliseerd leger hebben, moet iemand tussenbeide komen om het machtsvacuüm op te vullen en oplossingen te bieden.

Afhankelijkheid van Russisch gas

Wat er daarna gebeurt, hangt af van de gassituatie die wordt aangepakt. Maar waarom is het Russische gas zo essentieel in de regio?

Simpel gezegd: de hele lokale economie is ervan afhankelijk. Winkels, fabrieken, fabrieken, bedrijven, elektriciteit en verwarming van huizen… Bijna alles draait op Russisch gas, waarvoor Transnistrië al twintig jaar geen cent heeft betaald.

De regio is Gazprom 11 miljard dollar (10,7 miljard euro) schuldig. Maar Moskou heeft dit geld nooit opgeëist.

In plaats daarvan wil het de vermeende onbetaalde schuld van Chisinau: 700 miljoen dollar (681 miljoen euro).

Waarom “vermeend”? Omdat uit een internationale financiële audit is gebleken dat het een verzinsel is.

Toch gelooft Moskou niet in internationale audits en weigert te luisteren naar de bezwaren van Chisinau. Het land weigert gas naar Transnistrië te sturen, tenzij Moldavië zijn vermeende schuld betaalt.

Technisch gezien zou het gas Tiraspol kunnen bereiken via de Trans-Balkan-pijpleiding.

Zelfs Vitalii Ignatiev, de zogenaamde minister van Buitenlandse Zaken in Tiraspol, zei dat op de Russische staatstelevisiezender Rossiya-1. Er werd hem gevraagd waarom de Balkanroute niet werd gebruikt.

“Vorig jaar kregen we benzine, technisch gezien is het mogelijk”, zei hij. “Maar er zijn enkele juridische en administratieve problemen. Deze problemen moeten worden opgelost met de betrokkenheid van Moldavië. Moldavië heeft, zoals we weten van Gazprom, een zekere schuld.”

Vreemd genoeg lijkt zelfs Ignatiev niet geïnteresseerd in een route die werkt, die al is getest. Hij wil alleen gas dat door Oekraïne wordt geleid.

“Chisinau weigerde Kiev gezamenlijk te vragen de gasleveringen via Oekraïne voort te zetten”, zei hij.

Hoewel Rusland gas naar de separatistische regio kan sturen, zoals het eerder heeft gedaan, wil het dat niet.

In plaats daarvan rapporteert de Russische staatstelevisie uitgebreid over “hoe de Transnistriërs bevriezen”.

De koude temperaturen waar de inwoners van Tiraspol last van hebben, worden gepresenteerd samen met informatie over hoe de EU steeds minder gas heeft dankzij Oekraïne.

Ogen gericht op de EU

De Russen hebben altijd gezegd dat “Transnistriërs als familieleden voor hen zijn”. Dus waarom bewaren ze ze in het donker en in de kou?

Maar zullen de westerlingen vooral bang zijn voor het lijden van de ‘Transnistriërs’? Zullen de Europese leiders Kiev onder druk zetten om de gaspijpleiding te openen? Dat valt nog te bezien.

Net zoals het nog maar de vraag is in hoeverre de EU bereid is Moldavië te helpen.

Het valt niet te ontkennen dat de elektriciteitsrekeningen zijn gestegen sinds Oekraïne op 1 januari zijn contract met Gazprom heeft opgezegd.

Het valt niet te ontkennen dat de Russische propaganda behoorlijk sterk is in Moldavië. Iedere dag wordt de Moldaviërs verteld wie er verantwoordelijk is voor het feit dat ze te veel betalen voor gas en elektriciteit. Het vertelt hen over Chisinau, over Kiev, over Washington. Alleen Moskou wordt als onschuldig afgeschilderd.

Moldavische burgers zullen dit jaar stemmen bij de parlementsverkiezingen. Het risico bestaat dat hun stem de Europese koers van Chisinau zal laten ontsporen.

Alleen de tijd zal leren hoe Europa zal reageren.

We zullen ook zien hoe lang de Russen bereid zijn Transnistrië in het donker en koud te houden.

We zullen ook zien hoe lang het regime in Tiraspol zal duren.

Vitalie Cojocari is journalist voor Euronews Roemenië.