De beet van een Gila-monster is giftig genoeg om een mens te schaden, maar verborgen in zijn giftige cocktail ligt een levensveranderende ontdekking: de basis van moderne GLP-1-agonisten zoals Ozempic en Wegovy. Deze medicijnen, nu veel gebruikt voor de behandeling van diabetes en obesitas, hebben hun bestaan te danken aan een belangrijk onderdeel van het gif van de hagedis, Wetenschapswaarschuwing gerapporteerd.
Aan het einde van de 20e eeuw was endocrinoloog Daniel Drucker op zoek naar een hormoon dat de eetlust-onderdrukkende en bloedsuikerregulerende effecten van de GLP 1 van de menselijke darm kon nabootsen zonder te snel in het lichaam af te breken. Zijn onderzoek leidde hem tot het werk van endocrinologen John Eng en Jean-Pierre Raufman, samen met biochemist John Pisano, die eiwitten in Gila Monster Venom hadden geïdentificeerd die leek op menselijke GLP-1.
Drucker en zijn team aan de Universiteit van Toronto hebben een Gila -monster verkregen uit het broedprogramma van de Zoo van Utah voor verder onderzoek. Hun onderzoek bevestigde dat de unieke genetica van de hagedis Exendin-4 produceerde, een eiwit dat GLP-1 nauw weerspiegelde maar veel langer actief bleef in het lichaam. Deze ontdekking leidde uiteindelijk tot een synthetische versie, die in 2005 een door de FDA goedgekeurde behandeling werd voor diabetes type 2 en sindsdien is uitgebreid naar obesitasbeheer.
Het Gila Monster is niet het enige wezen dat zijn chemische arsenaal heeft geleend aan de moderne geneeskunde. Door de geschiedenis heen hebben wetenschappers de meest krachtige gifstoffen ter wereld aangepakt om levensreddende drugs te ontwikkelen.
Een van ’s werelds best verkopende medicijnen, Lisinopril, is afkomstig van een onverwachte bron: het gif van de Braziliaanse Viper (Bothrops Jararaca). In tegenstelling tot de valse beloften van ‘slangolie’, verlaagt deze van enzymremmer van het gif effectief de bloeddruk, behandelt het hartfalen en helpt overlevenden van hartaanval door te voorkomen dat het lichaam te strak bloedvaten versterkt.
Oude zeesponzen hebben ook bijgedragen aan moderne behandelingen. De Caribische spons (tectitethya crypta) produceert ongebruikelijke nucleosiden die helpen beschermen tegen buitenlands DNA geïntroduceerd door filtervoeding. Deze verbindingen inspireerden cytarabine, een chemotherapie-medicijn dat nu op de WHO’s lijst van essentiële geneesmiddelen staat voor de effectiviteit ervan tegen leukemie en het lymfoom van niet-Hodgkin.
Zelfs Scorpion Venom heeft baanbrekende medische vooruitgang opgeleverd. In 2004 was oncoloog Jim Olson gefrustreerd na een slopende 14-uursoperatie om een hersentumor van een tienermeisje te verwijderen om te leren dat een gedeelte ter grootte van een duim was gemist. Vastbesloten om een betere manier te vinden, doorzocht hij en zijn team nieuw geassembleerde DNA -databases voor moleculen die kankercellen kunnen verlichten tijdens de operatie. In slechts enkele weken vonden ze de perfecte kandidaat: chlorotoxine, een peptide uit het gif van de Deathstalker Scorpion (Leiurus quinquestriatus). Deze verbinding bindt specifiek aan hersentumorcellen, waardoor onderzoekers tozuleristide kunnen ontwikkelen, een bijna-infrarood fluorescerende kleurstof die zelfs de kleinste kankerachtige clusters benadrukt.
Van van gif afgeleide diabetesbehandelingen tot kankerbestrijdende schorpioenpeptiden, de meest dodelijke stoffen van de natuur hebben herhaaldelijk bewezen medische goudmijnen te zijn. Deze ontdekkingen herinneren ons eraan dat de oplossingen voor enkele van onze meest dringende gezondheidsuitdagingen in het wild verborgen kunnen liggen als we bereid zijn ze te zoeken. Het overleven van deze soorten en hun ecosystemen blijft echter cruciaal. Terwijl we de apotheek van de natuur blijven verkennen, kan het beschermen van biodiversiteit betekenen dat de behandelingen van de toekomst worden beschermd.
