BBCDe nieuwgekozen Republikeinse president Donald Trump heeft gezegd dat zijn verkiezingsoverwinning hem een “ongekend en krachtig” mandaat heeft gegeven om te regeren.
Hij versloeg de Democratische rivaal Kamala Harris in alle zeven nauwlettend in de gaten gehouden swing states, wat hem in het algemeen een beslissende voorsprong opleverde.
De partij van Trump heeft ook beide kamers van het Congres gewonnen, waardoor de terugkerende president aanzienlijke macht heeft om zijn agenda uit te voeren.
Sinds zijn nederlaag in 2020 heeft hij zijn aantrekkingskracht onder vrijwel alle kiezersgroepen vergroot. En daarmee maakte hij een comeback die door geen enkele eerder verslagen president in de moderne geschiedenis werd geëvenaard.
Maar de gegevens suggereren dat het een veel nauwere strijd was dan hij en zijn bondgenoten suggereren.
Zijn communicatiedirecteur Steven Cheung noemde het een “verpletterende” overwinning. Toch bleek deze week dat zijn aandeel in de stemmen onder de 50% is gedaald, terwijl het tellen doorgaat.
“Ik vind het grandioos dat ze het een aardverschuiving noemen”, zegt Chris Jackson, senior vice-president van het Amerikaanse team van opiniepeilingsbureau Ipsos.
Het taalgebruik van Trump suggereerde overweldigende overwinningen, zei Jackson, terwijl het in feite een paar honderdduizend stemmen op belangrijke gebieden waren die Trump terug naar het Witte Huis dreven.
Dat is te danken aan het Amerikaanse electorale collegesysteem, dat relatief kleine overwinningen in swing states vergroot.
Hier zijn drie manieren om naar zijn overwinning te kijken.
De meeste kiezers kozen iemand anders dan Trump
Met 76,9 miljoen stemmen en nog steeds won Trump wat bekend staat als de populaire stem, volgens de laatste telling van de Amerikaanse partner van de BBC, CBS News.
Dat betekent dat hij meer stemmen scoorde dan Harris (74,4 miljoen), of welke andere kandidaat dan ook. Geen enkele Republikein is daar sinds 2004 in geslaagd.
Maar terwijl het tellen van de stemmen in sommige delen van de VS doorgaat, is zijn stemaandeel nu een fractie van een procentpunt onder de 50% gezakt. Er wordt niet van hem verwacht dat hij de kloof zal dichten, aangezien het tellen doorgaat in plaatsen als het Democratisch neigende Californië.
Dit was ook het geval in 2016, toen Trump Hillary Clinton versloeg voor het presidentschap, ondanks het verlies van de volksstemming – nadat hij slechts 46% van de totale uitgebrachte stemmen had behaald.
In 2024 kan Trumps overwinning van zowel de volksstemming als het presidentschap worden gezien als een verbetering ten opzichte van zijn laatste overwinning acht jaar geleden.
Maar Trump kan niet zeggen dat hij de regelrechte meerderheid van de presidentsverkiezingen heeft gewonnen die tijdens de algemene verkiezingen zijn uitgebracht.
Om dat te doen zou hij meer dan 50% moeten hebben gewonnen, zoals alle overwinnaars van de afgelopen twintig jaar hebben gedaan – behalve Trump in 2016.
Om deze reden kan zijn bewering over een historisch mandaat “overspannen zijn”, suggereerde Chris Jackson van opiniepeilingsbureau Ipsos, die zei dat de taal van Trump en zijn aanhangers een tactiek was die werd gebruikt om “de ingrijpende acties die ze van plan zijn te rechtvaardigen”. nemen zodra ze controle hebben over de regering”.
Het kiescollegesysteem versterkt overwinningen op belangrijke gebieden
Vanuit een ander perspectief lijkt de overwinning van Trump op Harris in 2024 comfortabeler. Hij won 312 stemmen in het Amerikaanse kiescollege, vergeleken met de 226 van Harris.
En dit is het getal dat er echt toe doet. De Amerikaanse verkiezingen bestaan in werkelijkheid uit vijftig races per staat, in plaats van één enkele nationale.
De winnaar in een bepaalde staat wint al zijn kiesstemmen – bijvoorbeeld 19 in de swing state Pennsylvania. Beide kandidaten hoopten het magische aantal van 270 kiesmannen te bereiken om een meerderheid in het college te behalen.
De 312 van Trump is beter dan de 306 van Joe Biden en verslaat beide Republikeinse overwinningen van George W. Bush. Maar het is ver verwijderd van de 365 die Barack Obama in 2008 behaalde, of de 332 die Obama won om herkozen te worden, of de kolossale 525 van Ronald Reagan in 1984.
En het is belangrijk om te onthouden dat het ‘winner takes all’-mechanisme van het kiescollege betekent dat relatief kleine overwinningen op sommige kritieke gebieden kunnen worden versterkt tot wat lijkt op een veel klinkendere triomf.
Volgens de laatste cijfers van CBS ligt Trump met iets meer dan 230.000 stemmen voor in Michigan, Pennsylvania en Wisconsin. Alle drie de staten waren het middelpunt van intensieve campagnes van beide partijen voorafgaand aan de stemming van 5 november.
Als in plaats daarvan iets meer dan 115.000 kiezers in die groep voor Harris hadden gekozen, zou zij de Rust Belt-swing states hebben gewonnen, waardoor ze in het kiescollege genoeg stemmen had gekregen om president te worden.
Dat klinkt misschien als veel mensen, maar het aantal is slechts een druppel op een gloeiende plaat van de ruim 150 miljoen stemmen die landelijk zijn uitgebracht.
In andere swing states in de Sun Belt – namelijk Arizona, Georgia, Nevada en North Carolina – waren de overwinningsmarges voor Trump veel comfortabeler.
Maar als we breder kijken naar de macht van de Republikeinen, blijft hun meerderheid in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, de lagere kamer van het Congres, klein.
Het op een na hoogste aantal stemmen – na Biden in 2020
Er is nog een andere maatstaf waarmee we de overwinning van Trump kunnen beoordelen, namelijk kijken naar het aantal stemmen dat hij heeft gekregen, hoewel dit een relatief ruwe maatstaf is.
De 76,9 miljoen die hij tot nu toe heeft vergaard, is het op een na hoogste aantal in de Amerikaanse geschiedenis.
Het is belangrijk om te onthouden dat de Amerikaanse bevolking, en dus het electoraat, voortdurend groeit. De ruim 150 miljoen mensen die dit jaar in de VS hebben gestemd, zijn meer dan het dubbele van het aantal van 74 miljoen dat in 1964 naar de stembus ging.
Dat maakt vergelijkingen door de tijd lastig. Maar het was pas vier jaar geleden dat het record werd behaald.
Biden won 81,3 miljoen stemmen op weg naar het Witte Huis in 2020 – een jaar van historische opkomst toen Trump opnieuw op het ticket stond.
Hoewel de Republikeinen in 2024 belangrijke doorbraken boekten, slaagden de Democraten er ook niet in aansluiting te vinden bij de kiezers, zei Jackson, die de trend toeschreef aan de wens van de Amerikanen om terug te keren naar de “prijzen van 2019” na een jarenlange druk op de kosten van levensonderhoud.
‘Het echte verhaal is het onvermogen van Harris om mensen te mobiliseren die in 2020 op Biden hebben gestemd’, zei hij.
Noord-Amerika-correspondent Anthony Zurcher geeft inzicht in de presidentsverkiezingen in zijn tweewekelijkse US Election Unspun-nieuwsbrief. Lezers in Groot-Brittannië kunnen dat wel meld je hier aan. Degenen buiten Groot-Brittannië kunnen dat wel meld je hier aan.
