Hoe Assad werd omvergeworpen door rebellenleider Abu Mohammed al-Jolani, die een premie van £8 miljoen op zijn hoofd heeft staan en ooit de kapers van 11 september heeft geprezen
BASHAR al-Assad werd omvergeworpen door rebellenleider Abu Mohammed al-Jolani, die een premie van £8 miljoen op zijn hoofd heeft staan.
De islamist, wiens echte naam Ahmed Al Sharaa is, vocht ooit voor Al Qaeda en ISIS en werd door de terreuraanslagen van 11 september geïnspireerd om een jihadist te worden.
8
8
Al-Jolani zou wel eens de volgende leider van Syrië kunnen zijn, nadat zijn groep Hayat Tahrir al-Sham (HST) de belangrijkste drijvende kracht was achter het bliksemoffensief dat Assad afzette.
Het is onduidelijk wat de politieke regeling in een post-Assad-Syrië zal zijn, aangezien er veel concurrerende religies en ideologieën in het land zijn.
Maar al-Jolani, die na de invasie van de VS in 2003 met Al-Qaeda in Irak vocht, heeft nu het roer in handen.
Hij werd voor het eerst aangetrokken door het jihadistische denken na de terreuraanslagen van 11 september in New York.
In 2006 werd hij opgesloten in enkele van de ergste Iraakse gevangenissen en sloot hij zich tot 2012 aan bij ISIS.
In 2011 was hij met zes mannen en een toelage van £ 40.000 teruggekeerd naar Syrië om de Syrische tak van Al-Qaeda op te richten.
Hij richtte in 2016 HTS op, oftewel de Organisatie voor de Bevrijding van de Levant, waarbij de VS het een jaar later bestempelden als terreurorganisatie en een premie van £ 8 miljoen op zijn hoofd plaatsten.
HTS heeft geprobeerd zichzelf af te wenden van zijn terroristische, antiwesterse jihadistische wortels als minder extreme organisatie.
Al-Jolani kleedt zich bijvoorbeeld niet als een klassieke jihadist, maar draagt in plaats daarvan eenvoudige kaki kleding.
De groep roeide ook Al Qaeda- en ISIS-agenten en -cellen op haar grondgebied uit en promootte zichzelf in het Westen als een levensvatbare anti-Iraanse partner.
Hij vertelde PBS in 2021 dat hij geen zin had om oorlog te voeren tegen westerse landen en dat de groep een semi-technocratische regering vestigde in Idlib en het gebied in het noordwesten van Syrië dat zij controleerde.
In zijn overwinningsverklaring na de ondergang van Assad zei het: “De grote Syrische revolutie heeft tientallen jaren van tirannie en onderdrukking doorbroken, waardoor een nieuw Syrië is ontstaan.
“Vandaag is het land overgegaan van de strijd om het Assad-regime omver te werpen naar de strijd om een Syrië op te bouwen dat de offers van zijn volk eert.”
Het verklaarde ook een toezegging om de macht over te dragen aan een overgangsbestuur en te streven naar “een vrij, democratisch en pluralistisch Syrië”.
8
8
In een interview met CNNAl-Jolani zei dat burgers weinig te vrezen hadden als hun huizen onder controle van HTS zouden komen.
Hij zei: “Mensen die bang zijn voor islamitisch bestuur hebben óf een onjuiste implementatie ervan gezien, óf ze begrijpen het niet goed.”
Al-Jolani heeft ook gezegd dat christenen en andere religieuze en etnische minderheden veilig zouden zijn onder het HTS-bewind.
Hij zei: “Niemand heeft het recht om een andere groep uit te roeien. Deze sekten bestaan al honderden jaren naast elkaar in deze regio, en niemand heeft het recht om ze te elimineren.”
In het interview schetste al-Jolani ook hoe HTS erin slaagde het leger van het regime aan de kant te schuiven.
Hij zei dat een “unificatie van de interne opinie” en het opzetten van “institutionele structuren” de groep sterker hadden gemaakt.
HTS hervormde ook zijn leger en introduceerde uniforme training en strikte discipline waardoor de troepen bestuurbaar waren geworden.
8
8
Hij zei: ‘Ze stoppen waar ze moeten stoppen en trekken zich terug waar ze zich moeten terugtrekken.
“De revolutie is overgegaan van chaos en willekeur naar een staat van orde, zowel in civiele als institutionele zaken en in militaire operaties.”
Volgens berichten hebben mannen vrouwen en meisjes gedwongen tot seksslavernij, huwelijken en mensenhandel.
Van sommigen is zelfs bekend dat ze werden gebruikt als ‘geschenk’ aan commandanten bij de gruwelijke schendingen van de mensenrechten.
De machtsoverdracht aan de rebellen is begonnen nadat de premier van Assad hun leiders in de stad had bezocht.
Premier Mohammad Ghazi al-Jalali was zaterdag vroeg op weg naar het hoofdkwartier van de rebellen in Damascus om de machtsoverdracht aan de zegevierende militanten te beginnen.
In een eerdere videoverklaring zei hij: “De zaak is een zaak van elk leiderschap dat door het volk wordt gekozen en we zijn bereid om samen te werken en alle eigendommen van het volk en de instellingen van de Syrische staat moeten behouden blijven.
“Ik hoop dat alle Syriërs rationeel nadenken over de belangen van hun land.”
Al-Jolani arriveerde zaterdagmiddag in Damascus en hield een toespraak in de Umayyad-moskee, waar hij stralend naar de supporters kon kijken.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken beweerde dat de vernederde Assad aftrad als president, het land ontvluchtte en smeekte om een ‘vreedzame machtsoverdracht’.
Een tijdlijn van de Syrische burgeroorlog
De plotselinge ineenstorting van Assads heerschappij over Syrië zou het einde kunnen betekenen van een bijna veertien jaar durende burgeroorlog in het land.
2011 – De eerste protesten tegen Assad verspreidden zich snel over het land en werden door de veiligheidstroepen beantwoord met een golf van arrestaties en schietpartijen.
Sommige demonstranten nemen de wapens ter hand en militaire eenheden wijken af naarmate de opstand uitmondt in een gewapende opstand die steun zal krijgen van westerse en Arabische landen en Turkije.
2012 – Een bombardement in Damascus is het eerste van het nieuwe Syrische filiaal van Al Qaeda, het Nusra Front, dat aan de macht wint en groepen met een nationalistische ideologie begint te verpletteren.
Wereldmachten ontmoeten elkaar in Genève en zijn het eens over de noodzaak van een politieke transitie, maar hun meningsverschillen over de manier waarop die te verwezenlijken zullen jaren van door de VN gesponsorde vredesinspanningen verijdelen.
Assad richt zijn luchtmacht op bolwerken van de oppositie, terwijl de rebellen terrein winnen en de oorlog escaleert met bloedbaden aan beide kanten.
2013 – De Libanese Hezbollah helpt Assad aan de overwinning bij Qusayr, waardoor het momentum van de rebellen wordt tegengehouden en de groeiende rol van de door Iran gesteunde groep in het conflict wordt getoond.
Washington heeft verklaard dat chemische wapens een rode lijn gebruiken, maar een gasaanval op het door rebellen bezette Oost-Ghouta, nabij Damascus, doodt tientallen burgers zonder een Amerikaanse militaire reactie uit te lokken.
2014 – Islamitische Staat neemt plotseling Raqqa in het noordoosten in beslag en verovert nog meer grondgebied in Syrië en Irak.
Rebellen in de oude stad Homs geven zich over en komen overeen om naar een buitenwijk te verhuizen – hun eerste grote nederlaag in een groot stedelijk gebied en een voorloper van toekomstige ‘evacuatie’-overeenkomsten.
Washington bouwt een anti-Islamitische Staatscoalitie op en start luchtaanvallen, waardoor de Koerdische strijdkrachten het jihadistische tij kunnen keren, maar er wrijving ontstaat met zijn bondgenoot Turkije.
2015 – Met betere samenwerking en meer wapens uit het buitenland winnen rebellengroepen meer terrein en veroveren ze het noordwesten van Idlib, maar islamistische militanten spelen een grotere rol.
Rusland mengt zich aan de kant van Assad in de oorlog met luchtaanvallen die het conflict jarenlang tegen de rebellen keren.
2016 – Gealarmeerd door de Koerdische opmars aan de grens, lanceert Turkije een inval met geallieerde rebellen, waardoor een nieuwe zone onder Turkse controle ontstaat.
Het Syrische leger en zijn bondgenoten verslaan de rebellen in Aleppo, destijds gezien als Assads grootste overwinning van de oorlog.
Het Nusra Front splitst zich af van Al Qaeda en probeert zichzelf in een gematigd daglicht te presenteren, neemt een reeks nieuwe namen aan en vestigt zich uiteindelijk op Hayat Tahrir al-Sham (HTS).
2017 – Israël erkent luchtaanvallen tegen Hezbollah in Syrië, met als doel de groeiende kracht van Iran en zijn bondgenoten te ondermijnen.
Door de VS gesteunde, door Koerden geleide troepen verslaan Islamitische Staat in Raqqa. Dat offensief, en een rivaliserend offensief van het Syrische leger, verdrijft de jihadistische groepering van bijna al haar land.
2018 – Het Syrische leger herovert Oost-Ghouta, voordat het snel de andere opstandige enclaves in Centraal-Syrië herovert, en vervolgens het zuidelijke bastion van de rebellen, Deraa.
2019 – Islamitische Staat verliest zijn laatste stukje grondgebied in Syrië. De VS besluit enkele troepen in het land te houden om aanvallen op hun Koerdische bondgenoten te voorkomen.
2020 – Rusland steunt een regeringsoffensief dat eindigt met een staakt-het-vuren met Turkije, waardoor de meeste frontlinies bevroren worden. Assad heeft het grootste deel van het grondgebied en alle grote steden in handen en lijkt diepgeworteld. Rebellen houden het noordwesten in handen.
Een door Turkije gesteunde strijdmacht houdt een grensstrook in handen. Door Koerden geleide troepen controleren het noordoosten.
2023 – De Hamas-aanval op Israël op 7 oktober leidt tot gevechten tussen Israël en Hezbollah in Libanon, waardoor uiteindelijk de aanwezigheid van de groep in Syrië wordt verminderd en Assad dodelijk wordt ondermijnd.
2024 – Rebellen lanceren een nieuwe aanval op Aleppo. Nu de bondgenoten van Assad zich elders concentreren, stort zijn leger snel in. Acht dagen na de val van Aleppo hebben de rebellen de meeste grote steden ingenomen en Damascus binnengetrokken, waardoor Assad van de macht is verdreven.
8
