Mark Rutte, de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO, zei dat hij geen enkele onmiddellijke dreiging ziet van het gebruik van kernwapens door Rusland, ondanks de ‘roekeloze en onverantwoordelijke’ retoriek van het Kremlin.
Dat zei president Vladimir Poetin vorige week Rusland overwoog zijn militaire doctrine te veranderen een aanval van een niet-nucleaire staat – zoals Oekraïne – die werd gesteund door een nucleair bewapende staat, als een “gezamenlijke aanval” te beschouwen.
De opmerkingen van Poetin kwamen toen Oekraïne goedkeuring zocht om westerse langeafstandsraketten te gebruiken tegen militaire locaties in Rusland.
De voormalige Nederlandse premier sprak op zijn eerste persconferentie sinds hij het roer overnam als hoofd van de militaire alliantie.
Rutte zei dat hoewel hij het recht van Oekraïne steunde om dergelijke aanvallen uit te voeren, het aan de bondgenoten was om de beperkingen op te heffen en riep de NAVO-landen op om Oekraïne te blijven bewapenen, waarbij hij zei dat “hoe meer we Oekraïne op dit moment helpen, hoe eerder (de oorlog) zal eindigen.”
“De kosten voor het steunen van Oekraïne zijn veel, veel lager dan de kosten die we zouden moeten maken als we Poetin zijn zin laten krijgen”, zei Rutte, waarmee hij de toezegging van zijn voorganger herhaalde om Oekraïne dichter bij het NAVO-lidmaatschap te brengen.
Hij erkende dat de situatie op het slagveld in Oekraïne – waar Rusland langzame maar gestage vooruitgang boekt – “moeilijk” was.
Rutte wees er echter ook op dat de Russische winst beperkt was en hoge kosten met zich meebracht, waarbij hij schattingen aanhaalde dat elke dag duizend Russische soldaten werden gedood of gewond.
Op zijn eerste persconferentie als NAVO-chef zei Rutte dat de drie prioriteiten voor zijn termijn als secretaris-generaal het steunen van Oekraïne zouden zijn, het versterken van de collectieve afschrikking van de NAVO en het opbouwen van relaties in andere delen van de wereld, zoals de Indo-Pacific.
Toen hem werd gevraagd naar de voormalige Amerikaanse president en huidige presidentskandidaat Donald Trump – die een lastige relatie had met de NAVO – prees Rutte hem omdat hij meer bondgenoten had overtuigd om meer aan defensie te besteden en omdat hij de uitdaging van Rusland had benadrukt.
“Hij was degene die ons ertoe aanzette meer uit te geven”, zei Rutte, en wees erop dat de lidstaten van de NAVO momenteel op een veel hoger uitgavenniveau zitten dan toen Trump in 2017 aantrad.
Hij zei ook dat de tegenstander van Trump, Kamala Harris, een “zeer gerespecteerde leider” was en beloofde samen te werken met degene die volgende maand de Amerikaanse presidentsverkiezingen zal winnen.
Net als zijn voorganger riep Rutte de NAVO-landen op om meer uit te geven en erkende hij dat Nederland de doelstelling om 2% van het bbp aan defensie eerder te besteden had moeten bereiken.
Mark Rutte, 57, was premier van Nederland totdat hij eerder dit jaar aftrad na de val van zijn coalitieregering in 2023.
In juni werd hij benoemd tot de volgende secretaris-generaal van de NAVO.
Normaal gesproken duurt de ambtstermijn vier jaar, maar Rutte’s voorganger, de Noorse econoom en oud-premier Jens Stoltenberg, bleef uiteindelijk tien jaar in functie.
In dat decennium ging de NAVO van de ‘hersendood’ De Franse president Emmanuel Macron waarschuwde hier in 2019 voor tot een vernieuwd militair bondgenootschap telt nu Zweden en Finland tot haar leden.
In een laatste afscheidsbericht voordat hij dinsdag zijn baan verliet, zei Stoltenberg dat de afgelopen tien jaar “gedenkwaardig” waren geweest.
Hij wenste Mark Rutte veel succes en zei dat hij er zeker van was dat de NAVO in veilige handen was.
