Dit was een opmerkelijke dag voor Israël: Benjamin Netanyahu heeft het record als langstzittende premier. Nu is hij de eerste dienende leider van het land geworden die als beklaagde in een strafzaak in de getuigenbank zal verschijnen.
Bovendien deed hij dit te midden van de aanhoudende oorlog in Gaza en terwijl Israël aanvallen uitvoert in Syrië tijdens een tumultueuze week voor de regio.
Netanyahu’s advocaat, Amit Hadad, opende eerst het verdedigingsargument en portretteerde het corruptieproces als bevooroordeeld en zijn cliënt als het slachtoffer van een politieke heksenjacht.
Aanklagers, zo zei hij, “onderzoekden geen misdaad, ze achtervolgden een man”.
Netanyahu probeerde vervolgens de betekenis van de beschuldigingen van omkoping, fraude en vertrouwensbreuk te bagatelliseren, en benadrukte zijn politieke erfenis. Hij ontkent ten stelligste dat er iets mis is gegaan.
“Ik heb acht jaar op dit moment gewacht om de waarheid te vertellen”, zei de ervaren leider tegen de rechtbank in Tel Aviv.
‘Maar ik ben ook premier… Ik leid het land door een oorlog van zeven fronten, en ik denk dat die twee parallel kunnen worden gevoerd.’
De afgelopen vier jaar hebben aanklagers beweerd dat Netanyahu regelgevende gunsten heeft uitgewisseld met media-eigenaren in Israël die op zoek waren naar positieve berichtgeving in de pers.
Ze beschuldigen hem ook van het aanvaarden van dure geschenken – waaronder sigaren en roze champagne – in ruil voor het behartigen van de persoonlijke belangen van een miljonair Hollywood-producent.
Netanyahu vertelde het panel van drie rechters dat de Israëlische media door de jaren heen ‘absurde’ aanvallen op hem hadden gelanceerd. Hij zei dat het “dubbel absurd” was om te suggereren dat de cadeautjes die hij van rijke vrienden had gekregen illegaal waren.
In een lange tirade bekritiseerde de premier, die de rechtse Likud-partij leidt, de media van zijn land vanwege wat hij suggereerde dat het een linkse houding was.
Hij beschuldigde Israëlische journalisten van vijandigheid jegens hem door de jaren heen, omdat hij zich niet had aangesloten bij het streven naar een Palestijnse staat.
Netanyahu stond in plaats van zijn getuigenis door te nemen en zei: “Als ik goede berichtgeving had gewild, had ik alleen maar een signaal moeten geven in de richting van een tweestatenoplossing… Als ik twee stappen naar links was gegaan, zou ik zijn toegejuicht. ”
De Israëlische premier glimlachte breed toen hij rond 10.00 uur lokale tijd (08.00 uur GMT) voor het eerst de districtsrechtbank van Tel Aviv binnenkwam en bleef totdat de procedure net voor 16.00 uur was afgerond.
Het proces werd verplaatst vanuit Jeruzalem nadat het om veiligheidsredenen was uitgesteld en vond plaats in een kleine ondergrondse rechtszaal die tevens dienst doet als schuilkelder.
Een beperkt aantal geaccrediteerde journalisten kon binnenkomen om verslag uit te brengen; anderen moesten volgen via een livefeed vanuit een kamer op de verdieping erboven.
Verwacht wordt dat het getuigenverklaringen de komende weken een groot deel van Netanyahu’s tijd in beslag zullen nemen. Vorige week oordeelden rechters dat hij deze week twee keer voor de rechtbank moet verschijnen en daarna drie keer per week.
Er wordt van hem verwacht dat hij pendelt tussen het gerechtsgebouw en de oorlogskamer van het nabijgelegen Israëlische ministerie van Defensie.
Prominente ministers kwamen ’s ochtends naar het gerechtsgebouw om hun steun te betuigen aan de ervaren leider en om kritiek te uiten op de juridische procedures.
“De rechtbank moest de premier vernederen, moet de staat Israël te schande maken en de veiligheid van de staat schaden”, zei de Likud-minister van Transport, Miri Regev.
‘Wat zou er gebeurd zijn als ze zijn getuigenis met een paar maanden hadden uitgesteld?’
Buiten de rechtbank hield een rij bewakers kleine maar luidruchtige mensenmassa’s die Netanyahu steunden en protesteerden uit elkaar.
Eliza Ziv, uit Hadera, in het noordwesten van Israël, zei dat in tijden van onrust geen enkele andere Israëlische leider ook maar in de buurt kwam van de capaciteiten van de premier.
Ze voegde eraan toe dat “de haat tegen het anti-Netanyahu-kamp niet alleen haat tegen hem is, maar ook tegen zijn aanhangers”.
Ondertussen vertelde Siviona uit Tel Aviv, aan de andere kant van de ingang van het gerechtsgebouw, dat ze de ervaren leider zag als “een vijand van het volk” die zijn politieke overleving prioriteit gaf boven de belangen van het land.
Sommige familieleden en aanhangers van Israëlische gijzelaars die nog steeds door Hamas in Gaza worden vastgehouden, kwamen aandringen op meer inspanningen om hun dierbaren te bevrijden.
De twee kinderen van Hadas Kalderon werden vorig jaar vrijgelaten als onderdeel van een tijdelijke wapenstilstand, terwijl haar ex-man, Ofer, nog steeds in gevangenschap zit.
Ze vertelde de BBC dat de premier “meer om zijn eigen zonden en zijn privézonden geeft dan om de zorg voor zijn burgers”.
‘Hij geeft niets om de gijzelaars. Het is heel triest”.
Voorafgaand aan de oorlog in Gaza veroorzaakte het proces tegen Netanyahu diepe verdeeldheid in Israël en domineerde het discours gedurende vijf opeenvolgende Israëlische verkiezingen.
Critici van de premier waren van oordeel dat de pogingen van zijn huidige regering om de bevoegdheden van de rechterlijke macht in te perken verband hielden met zijn juridische problemen, hoewel hij dat ontkende.
Terwijl de dodelijke aanval van Hamas op 7 oktober 2023 publieke eenheid bracht, is die grotendeels uiteengevallen naarmate de oorlog die daardoor ontstond zich voortsleepte.
De afgelopen weken heeft Israël in Libanon een broos staakt-het-vuren bereikt met de gewapende groepering Hezbollah.
Maar tegelijkertijd zijn er opnieuw binnenlandse spanningen ontstaan tussen belangrijke ministers in het kabinet en de rechterlijke macht, met dreigementen om enkele controversiële juridische hervormingen terug te brengen.
Deze proef zal naar verwachting niet langer dan een jaar duren.
Zelfs als de premier schuldig wordt bevonden, kan hij in beroep gaan bij het Hooggerechtshof, wat betekent dat deze juridische procedure de Israëlische politiek in de nabije toekomst lijkt te blijven overschaduwen.
