ReutersDe eerste hulp in twee weken tijd is naar Noord-Gaza gegaan na een brief van de VS die Israël 30 dagen de tijd gaf om de humanitaire toegang te vergroten, anders riskeerde het dat bepaalde militaire hulp zou worden stopgezet.
De brief is de meest gedetailleerde publieke kritiek van de regering-Biden tot nu toe op de manier waarop Israël de humanitaire hulp aan Gaza heeft geblokkeerd. Het was ondertekend door minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken en minister van Defensie Lloyd Austin en zou privé zijn. totdat het werd gelekt naar Israëlische journalisten.
Het is een blauwdruk voor een geheel andere benadering van Israël van de hulpoperatie in Gaza: het bespoedigen ervan in plaats van het opleggen van beperkingen. De brief is een regel-voor-regel onderzoek naar Israëls belemmering van de hulpverlening – en de manier waarop de gedwongen verplaatsing van burgers 1,7 miljoen Palestijnen heeft blootgesteld aan een ernstig risico op ziekten.
Het betwist zelfs de al lang bestaande aanval van Israël op UNRWA, het VN-agentschap dat voor Palestijnse vluchtelingen zorgt.
De VS zijn “zeer bezorgd” over voorgestelde nieuwe wetten die “bepaalde privileges en immuniteiten zouden opheffen”. Een Israëlische minister wil het hoofdkwartier van de UNRWA in bezet Oost-Jeruzalem in beslag nemen om het land te gebruiken voor een Joodse nederzetting.
De VS zeggen dat zij de Israëlische zorgen over de UNRWA erkennen, maar dat beperkingen daarop de humanitaire inspanningen in Gaza en het onderwijs en het welzijn van tienduizenden Palestijnen in Oost-Jeruzalem en de bezette Westelijke Jordaanoever zouden ‘verwoesten’.
De brief is niet gemakkelijk leesbaar geweest voor de twee ontvangers, Yoav Gallant, de Israëlische minister van Defensie, en Ron Dermer, de minister van strategische zaken, die een van de naaste adviseurs van premier Benjamin Netanyahu is.
Dat is niet alleen omdat de brief de “diepe bezorgdheid van de Amerikaanse regering over de verslechterende humanitaire situatie in Gaza” beschrijft. Het bevat ook een herinnering – die ook een bedreiging is – dat de Amerikaanse wetten de wapenoverdrachten aan landen beperken die de distributie van Amerikaanse hulp blokkeren.
Gallant zette twee dagen na de Hamas-aanvallen van 7 oktober 2023 de toon van Israëls benadering van de humanitaire hulpstromen naar Gaza. Hij kondigde een “volledige belegering” van de Gazastrook aan. Er zou geen brandstof of voedsel worden toegelaten, zei hij. “Alles is gesloten… We vechten tegen menselijke dieren en handelen daarnaar.”
Druk, niet in de laatste plaats door de Amerikanen, dwong Israël het plan van Gallant te matigen, maar de binnenkomende hulp was nooit consistent of adequaat. De afgelopen maanden zijn de beperkingen echter aangescherpt, wat de aanleiding lijkt te zijn geweest voor de brief. Het is een teken van de ergernis en woede binnen de regering-Biden dat Israël zijn beloften om de hulpstroom naar Gaza te behouden niet is nagekomen.
De hoofddiplomaat van de Europese Unie en leidende mensenrechtenorganisaties hebben Israël er al van beschuldigd hongersnood als oorlogswapen te gebruiken. In mei beschuldigde Karim Khan, de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof, premier Netanyahu en Yoav Gallant van het uithongeren van burgers als onderdeel van zijn verzoek aan de rechtbank om arrestatiebevelen uit te vaardigen wegens oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Beide mannen wezen de beschuldiging af.
Toen Netanyahu op 27 september sprak op de Algemene Vergadering van de VN in New York, verwierp hij de beschuldigingen dat Israël de inwoners van Gaza uithongerde als “een absurditeit”. Hij presenteerde een versie van Israëls rol in de Gaza-hulpoperatie die lijnrecht tegenovergesteld is aan de rol die in de brief van Blinken en Austin wordt beschreven.
Voor Netanyahu waren de beschuldigingen een nieuw teken van antisemitisme bij de VN en haar instellingen.
Israël, zei hij, werd geteisterd door “leugens en laster”.
“Het goede wordt afgeschilderd als kwaad, en het kwade wordt afgeschilderd als goed.”
“Wij helpen 700.000 ton voedsel naar Gaza te brengen. Dat zijn meer dan 3.000 calorieën per dag voor elke man, vrouw en kind in Gaza.”
De harde feiten in de Amerikaanse brief staan in schril contrast met zijn emotionele retoriek. Sommigen van hen richten zich op de beperkingen die Israël in september heeft opgelegd, terwijl Netanyahu zijn beweringen in New York naar voren bracht.
- “De hoeveelheid hulp die in september Gaza binnenkwam, was het laagste van alle maanden van het afgelopen jaar” – met andere woorden, sinds vóór de aanvallen van Hamas op 7 oktober vorig jaar
- De VS zijn vooral bezorgd over “recente acties van de Israëlische regering – waaronder het stopzetten van de commerciële import, het ontkennen of belemmeren van bijna 90% van de humanitaire bewegingen tussen Noord- en Zuid-Gaza in september”
De Amerikanen bekritiseren ook de manier waarop Israël de hulpverlening vertraagt door het opleggen van lastige regels, en stellen een aantal specifieke eisen:
- Ze willen dat de beperkingen op het gebruik van gesloten vrachtwagens en containers worden opgeheven en dat het aantal doorgelichte chauffeurs wordt verhoogd tot 400. VN-agentschappen zeggen dat een tekort aan chauffeurs en vrachtwagens het verkrijgen van hulp in Gaza veel moeilijker heeft gemaakt.
- Israël moet de veiligheids- en douanecontroles aanscherpen en versnellen. Hulporganisaties zeggen dat er omslachtige regels worden gebruikt om de leveringen te vertragen
- De Amerikanen willen dat de hulp via een “versnelde” route via de haven van Ashdod naar de Gazastrook wordt geleid. Ashdod is een moderne Israëlische containerhaven, een klein eindje rijden ten noorden van Gaza. Nadat Israël weigerde het gebruik ervan toe te staan, gaven de VS naar schatting 230 miljoen dollar uit aan een drijvende pier voor hulpleveringen aan Gaza, die bij slecht weer kapot ging voordat deze een verschil kon maken.
- Israël zou ook de beperkingen op leveringen uit Jordanië moeten opheffen
Israël beweert dat Hamas hulp steelt en deze tegen hoge prijzen verkoopt. De Amerikanen gaan daar niet rechtstreeks mee in, behalve in een enkele zin waarin wordt erkend dat er “toegenomen wetteloosheid en plunderingen” hebben plaatsgevonden. Centraal in de brief staat de Israëlische druk op Gaza.
Hun kritiek reikt veel verder dan de mechanismen voor het verkrijgen van hulp in Gaza. Het eist een einde aan het isolement van Noord-Gaza, waar ultra-nationalisten in het kabinet van Netanyahu de Palestijnen willen vervangen door Joodse kolonisten.
ReutersDe bezorgdheid over het noorden van Gaza is toegenomen sinds Israël zijn huidige offensief daar begon.
De acties van het leger leken op delen van een plan dat naar voren was gebracht door een groep gepensioneerde officieren, onder leiding van Giora Eiland, een generaal-majoor die vroeger Israëls nationale veiligheidsadviseur was. Eiland zegt dat hij een deal wilde om de gijzelaars terug te krijgen en de oorlog vroegtijdig te beëindigen. Maar omdat dat niet is gebeurd, is hij van mening dat radicalere actie noodzakelijk is.
Israël heeft het noorden van Gaza al van het zuiden gescheiden met een corridor langs Wadi Gaza die het grondgebied doorsnijdt. Eiland vertelde me dat het zijn plan was om evacuatieroutes voor een week tot tien dagen open te stellen, zodat zoveel mogelijk van de ongeveer 400.000 burgers die in het noorden waren achtergebleven, zouden vertrekken. Dan zou het gebied worden afgesloten, alle hulpgoederen worden stopgezet en zou iedereen die binnen blijft als een legitiem militair doelwit worden beschouwd.
Een versie van het plan leek aanwezig te zijn in het Jabalia-kamp in het noorden, nadat het was afgesloten door Israëlische troepen, tanks en drones.
In de brief van Blinken-Austin wordt benadrukt dat er “geen beleid van de Israëlische regering kan zijn voor gedwongen evacuatie van burgers van Noord- naar Zuid-Gaza”. Hulporganisaties moeten “continue toegang hebben tot het noorden van Gaza” en zouden het rechtstreeks vanuit Israël moeten kunnen binnenkomen in plaats van de gevaarlijke en vaak dodelijke route vanuit het zuiden te nemen. Bevelen om te evacueren moeten worden geannuleerd “wanneer er geen operationele noodzaak is”.
Israël heeft 1,7 miljoen burgers, van wie velen het noorden van Gaza zijn ontvlucht, gedwongen naar een smalle strook land langs de kust tussen al-Mawasi en de stad Deir al-Balah, waar in de brief staat dat ‘extreme overbevolking de burgers aan een hoog risico heeft blootgesteld. van het oplopen van ernstige ziekten”.
De Amerikanen willen dat de druk wordt verlicht, zodat burgers vóór de winter landinwaarts kunnen trekken. BBC Verify heeft vastgesteld dat Israël ook Hamas-doelen heeft gebombardeerd in een gebied dat het een humanitaire zone noemt.
ReutersDe brief had onmiddellijk resultaat. Voor het eerst sinds begin oktober heeft Israël konvooien vrachtwagens met hulpgoederen toegelaten, maar nog niet op de door de VS gevraagde schaal. Of de brief een einde kan maken aan de humanitaire catastrofe in Gaza, vooral als er geen staakt-het-vuren komt, is een andere zaak.
Israël heeft 30 dagen de tijd gekregen om de zaken op te lossen. Binnen dat tijdsbestek vinden de Amerikaanse presidentsverkiezingen plaats. Vóór de verkiezingsdag zouden de VS de wapenleveringen aan Israël niet beperken, vooral gezien het feit dat de Israëliërs mogelijk op de rand staan van een veel bredere oorlog met Iran.
Als vicepresident Kamala Harris wint, zal de regering-Biden de druk op Israël kunnen volhouden tot de inauguratie in januari.
Het wordt waarschijnlijk een ander verhaal als voormalig president Donald Trump zijn tweede termijn krijgt. Op basis van de afgelopen vier jaar dat Trump aan de macht was, zal Netanyahu waarschijnlijk het gevoel hebben dat hij veel meer vrijheid heeft om te doen wat hij wil, terwijl hij de tijd van Joe Biden in het Witte Huis aftelt.
Biden is breed bekritiseerd, in zijn eigen Democratische Partij en daarbuiten, omdat hij geen gebruik maakte van de invloed die zou moeten voortvloeien uit de positie van Amerika als Israëls belangrijkste bondgenoot. Zonder Amerikaanse militaire en diplomatieke steun zou Israël moeite hebben zijn oorlogen te voeren. De brief lijkt op een serieuze poging om druk uit te oefenen. In het laatste oorlogsjaar heeft Netanyahu vaak de wensen van de VS genegeerd.
Een keerpunt kwam eind september tijdens de Algemene Vergadering van de VN, toen de VS, Groot-Brittannië en andere bondgenoten van Israël geloofden dat ze Israël hadden overgehaald een wapenstilstand van 21 dagen in Libanon te aanvaarden om tijd te maken voor diplomatie.
In plaats daarvan verdubbelde de toespraak van Netanyahu, waarbij een wapenstilstand werd afgewezen en de regionale oorlog escaleerde. Vanuit zijn hotel in New York gaf hij opdracht tot de moord op de leider van Hezbollah, Hassan Nasrallah. Sommige hoge westerse functionarissen klagen dat de regering-Biden door Netanyahu is ‘bespeeld’.
De brief is een late poging om het evenwicht te herstellen. Biden is ervan overtuigd dat hij Israël het beste kan beïnvloeden door onvoorwaardelijke steun te bieden. Hij adviseerde Israël na 7 oktober zich niet te laten verblinden door woede, zoals hij zei dat Amerika achter de aanslagen van Al-Qaeda op 11 september aanzat.
Maar zijn wensen zijn door Netanyahu vaak genegeerd. Of Israël nu wel of niet luistert naar de Amerikaanse eisen aan Gaza, nu Biden zijn laatste ronde als president ingaat, is het duidelijk dat zijn poging om de verspreiding van de Gaza-oorlog in het Midden-Oosten te stoppen is mislukt.
En wat de letter betreft: het zal te weinig en te laat zijn voor al die burgers in Gaza die hebben geleden, en voor degenen die zijn omgekomen als gevolg van maandenlange beperkingen van de humanitaire hulp die door Israël zijn opgelegd.
