Wat je moet weten over Han Kang, winnaar van de Nobelprijs voor de Literatuur 2024

Het zou moeilijk zijn om hier iemand te vinden die had verwacht dat Han Kang in 2024 de Nobelprijs voor de Literatuur zou krijgen, ’s werelds hoogste literaire onderscheiding.

Hoewel de Zuid-Koreaanse schrijfster al een aantal andere prestigieuze internationale onderscheidingen had verzameld en hier veel wordt gelezen, is ze 53, en wordt de onderscheiding traditioneel in het voordeel gegeven aan schrijvers in de nadagen van hun carrière.

“Ik dacht dat ze de prijs ooit zou winnen, maar ik had niet verwacht dat het zo snel zou gebeuren”, zegt Jeong Kwa-ri, literair criticus en voormalig hoogleraar Koreaanse literatuur aan de Yonsei Universiteit, Han’s alma mater. “De meeste Zuid-Koreaanse schrijvers die als topkandidaten worden gezien, zijn in de zeventig en tachtig.”

Vorige week erkend door de Zweedse Academie “voor haar intense poëtische proza ​​dat historische trauma’s confronteert en de kwetsbaarheid van het menselijk leven blootlegt”, is Han de eerste Aziatische vrouw die de Nobelprijs voor literatuur wint in haar 123-jarige geschiedenis en de tweede Zuid-Koreaanse Nobelprijswinnaar. De toenmalige president Kim Dae-jung kreeg in 2000 de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn diplomatie met Noord-Korea.

Han heeft zich na de overwinning onopvallend gehouden en heeft naar verluidt een feest geweigerd dat haar vader had gepland, daarbij verwijzend naar de oorlogen die nog steeds woeden. Gaza En Oekraïne. Maar de rest van het land gonst van het ‘Han Kang-syndroom’.

Vanaf dinsdag hebben de boekwinkels van het land meer dan 800.000 verkopen van Han’s werken gerapporteerd en verwachten tegen het einde van de week de grens van 1 miljoen te bereiken. Winkels, die te maken hebben met lange rijen, raken snel uitverkocht, en drukpersen hebben de klok rond gewerkt om meer te produceren.

Han, geboren in 1970 in de stad Gwangju, komt uit een literair gezin. Haar vader is Han Sung-won, een beroemde romanschrijver die opgewekt heeft opgemerkt dat de status van zijn dochter de zijne heeft overschaduwd.

“Vroeger stond Han Kang bekend als de dochter van Han Sung-won, maar nu ben ik Han Sung-won geworden, de vader van Han Kang”, zei hij in een interview in 2016.

Veel van Han’s romans zijn intieme portretten van geweld dat gewone levens wordt aangedaan en bestrijken zowel de lange geschiedenis van Zuid-Korea van autoritair bewind als de feministische strijd van het heden.

De Zuid-Koreaanse oproerpolitie gebruikt traangas om studenten in Seoel in mei 1993 uiteen te drijven. De studenten waren bijeengekomen om te protesteren tegen de vermeende betrokkenheid van de voormalige presidenten Roh Tae-woo en Chun Doo-hwan bij het bloedbad in Gwangju in 1980.

(Kim Jae-Hwan / AFP/Getty Images)

Een van haar bekendste werken in Zuid-Korea is “Menselijke daden”, een roman over de Chun Doo-hwan de massamoord op burgers door de militaire dictatuur in 1980 na pro-democratische protesten in de stad Gwangju.

Het publieke debat over het bloedbad is lange tijd irriterend geweest voor Zuid-Koreaanse conservatieven, die soms probeerden de rol van de regering te bagatelliseren of samenzweringstheorieën propageerden dat de protesten een daad van Noord-Koreaanse uitvlucht waren.

Onder het conservatieve bewind van de voormalige president Park Geun-hyeHan, de dochter van een andere militaire dictator, werd in 2014 op een zwarte lijst geplaatst, waardoor ze geen overheidssteun kon ontvangen, samen met andere creatievelingen die als ideologisch ongewenst werden beschouwd.

‘Human Acts’, verteld vanuit meerdere perspectieven, is geïnspireerd op figuren uit het echte leven, waaronder Moon Jae-hak, een middelbare scholier die werd doodgeschoten door junta-troepen die in Gwangju waren ingezet.

“Ik was zo blij dat ik dacht dat mijn hart zou stoppen”, zei Kim Kil-ja, de moeder van Moon, over Han’s Nobel in een interview met lokale media. “Haar boek is erin geslaagd de waarheid over het incident over de wereld te verspreiden.”

Han’s eigen aanbeveling voor degenen die zich net in haar werk verdiepen is ‘We Do Not Part’, een roman die een burgerbloedbad onderzoekt dat de Zuid-Koreaanse regering in 1948 op het eiland Jeju pleegde, een periode van anticommunistische paranoia. De Engelse vertaling van de roman, die vorig jaar de Franse Prix Médicis won, wordt in januari 2025 verwacht.

Maar het beroemdste – en beruchtste – oeuvre van Han is dat wel “De Vegetariër,” een duister surrealistisch verhaal over een vrouw die in waanzin belandt nadat ze heeft gezworen vlees op te geven. De roman, geprezen als een parabel over vrouwelijk verzet tegen de patriarchale Zuid-Koreaanse samenleving, won in 2016 de Man Booker International Prize, een eer die werd gedeeld door Han en haar Britse vertaler, Deborah Smith.

Maar de prijs plaatste het boek in het middelpunt van een fel debat over literaire vertalingen. Critici zeiden dat de bekroonde Engelse vertaling van Smith, die pas een paar jaar eerder Koreaans was gaan leren, niet alleen basisfouten beging – zoals het verwarren van het Koreaanse woord voor ‘voet’ met ‘arm’ – maar de tekst tot ver buiten de grenzen veranderde. aanvaardbare vertalingsparameters.

“Vertalingen van de Koreaanse literatuur hebben lange tijd te kampen gehad met veel obstakels, waarbij meer ‘pure’ vertalingen geen succes boekten”, aldus Jeong, de literair criticus.

Deze vraag houdt de literaire scene van het land al lange tijd bezig, die heeft gezien hoe de Zuid-Koreaanse film- en televisie-industrie wereldwijde hits als ‘Parasite’ of ‘Parasite’ produceerde. “Inktvisspel” terwijl hij zich afvraagt ​​waarom Zuid-Koreaanse boeken er niet in zijn geslaagd dezelfde mate van mondiale belangstelling te wekken.

“Als gevolg daarvan is er bij vertalingen steeds meer de neiging ontstaan ​​om misvormingen van de originele tekst over het hoofd te zien, ten gunste van aanpassing aan de smaak van buitenlandse lezers”, aldus Jeong. “’De Vegetariër’ is daar een goed voorbeeld van.”

Schrijven voor The Times in 2016 erkende Charse Yun, een Koreaans-Amerikaanse literaire vertaler, de ‘exquise’ zinnen van Smith, maar zei dat de vertaling ‘was veranderd in een ‘nieuwe creatie’.’

‘Ik vind het moeilijk om een ​​adequate analogie te bedenken, maar stel je voor dat de eenvoudige, eigentijdse stijl van Raymond Carver wordt gegarneerd met de uitgebreide dictie van Charles Dickens’, schreef hij.

Smith, die nog twee van Han’s boeken heeft vertaald, verdedigde haar werk in een essay voor de Los Angeles Review of Books in 2018 en betoogde dat, gezien de verschillen in twee talen, “er niet zoiets kan bestaan ​​als een vertaling die niet ‘creatief.’”

Voor veel critici is de vertaalvraag nog steeds een open vraag. Maar ten goede of ten kwade heeft Han’s nieuwste en meest prestigieuze eer nu het draaiboek voor het wereldwijde succes van de Koreaanse literatuur gecementeerd.

Ondanks zijn twijfels over de vertaling van Smith ziet Yun vandaag de dag genoeg redenen om optimistisch te zijn.

“Het veld werd enorm opengesteld en meer mensen kregen toegang tot de Koreaanse literatuur”, zei Yun over Han’s mondiale opkomst.

“Ik ben gewoon blij voor mijn oud-studenten en andere getalenteerde vertalers die nu de kans krijgen om andere Koreaanse stemmen naar het veld te brengen.”